Νίκος Μελέτης

Με όλες εκείνες τις ακροβασίες και καταφανείς παραβιάσεις του Δικαίου της Θάλασσας, όπου η οριοθέτηση μεταξύ Τουρκίας και Συρίας να μην γίνει όπως πρέπει με βάση τις παρακείμενες ακτές, αλλά με το εφεύρημα των αντικείμενων ακτών έτσι ώστε να εξαφανιστεί από τον χάρτη η επήρεια ολόκληρης της Κύπρου πέραν των χωρικών υδάτων των 12 ν.μ..

Η σεναριολογία άρχισε από τον απόστρατο ναύαρχο Γιαϊτσί και εκ των εμπνευστών της Γαλάζιας Πατρίδας. Ακολούθησαν κι άλλοι Τούρκοι σχολιαστές που προκάλεσαν έναν καταιγισμό δημοσιευμάτων στην Αθήνα, τα οποία με τη σειρά τους αναπαράγονται στα τουρκικά ΜΜΕ, δημιουργώντας έτσι συνθήκες αυτοεκπληρούμενης προφητείας.

Οι χθεσινές δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Ενέργειας Α. Ουραλόγλου προφανώς έχουν ιδιαίτερη σημασία καθώς αποκαλύπτουν ότι η Τουρκία μόλις καταστεί δυνατόν δεν θα χάσει την ευκαιρία για νέα τετελεσμένα αυτή τη φορά εις βάρος της Κύπρου, την οποία εξάλλου δεν αναγνωρίζει ως κράτος και έχει αμφισβητήσει και εμπράκτως την υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ που βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας ακόμη και νοτίως του νησιού.

Αθήνα και Λευκωσία ήδη έχουν ενημερώσει την Ε.Ε. και έχουν προειδοποιήσει με όλα τα υπάρχοντα κανάλια ότι μια τέτοια κίνηση θα έχει σοβαρές επιπτώσεις και στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας αλλά και στις σχέσεις του νέου καθεστώτος στη Δαμασκό στην προσπάθειά του να αποκτήσει διεθνή νομιμοποίηση.

Οι δηλώσεις Ουραλόγλου προκάλεσαν κλίμα «πανικού» στην Αθήνα, με σπασμωδικές μάλιστα αντιδράσεις υπό την πίεση των δημοσιευμάτων , σαν να επίκειται άμεσα η υπογραφή Τουρκοσυριακού Μνημονίου το οποίο θα αποσπά παράνομα ένα τμήμα της κυπριακής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ που σήμερα δεν βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ο κ. Ουραλόγλου παρουσίασε το σχέδιο της Τουρκίας να βοηθήσει τη Συρία στην αναζωογόνηση του αεροδρομίου της Δαμασκού, στην επιδιόρθωση των σιδηροδρομικών γραμμών, ενεργειακή συνεργασία, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας για την αντιμετώπιση ελλείψεων ρεύματος. Πρόσθεσε βεβαίως ότι η «Τουρκία στοχεύει να υπογράψει συμφωνία οριοθέτησης με τη Συρία» διευκρινίζοντας ότι αυτό θα γίνει «όταν οι συνθήκες είναι κατάλληλες».

«Φυσικά, πρώτα πρέπει να δημιουργηθεί μια Αρχή εκεί ... Θα είναι σίγουρα στην ατζέντα μας, αλλά είναι δύσκολο να πούμε ότι είναι στην ατζέντα του σήμερα» δήλωσε ο Ουραλόγλου στους δημοσιογράφους στην Άγκυρα την Τρίτη, σχετικά με τα θαλάσσια σύνορα, επισημαίνοντας ότι η «συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης θα είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο(σ.σ. όπως το εννοεί η Τουρκία) και θα επιτρέπει στις δύο χώρες να καθορίσουν τις αρμοδιότητες για την εξερεύνηση πετρελαίου και υδρογονανθράκων». Παραδέχθηκε όμως ότι προτεραιότητα είναι να «πληρωθούν μισθοί στους δημόσιους υπαλλήλους, να αφοπλιστούν οι ένοπλες ομάδες πριν έρθει η ώρα για μια Συμφωνία Θαλάσσιας Δικαιοδοσίας, πιθανότατα, για παράδειγμα, για την προστασία των συμφερόντων μας στην Ανατολική Μεσόγειο και στη 'Γαλάζια Πατρίδα'. Όταν έρθει η ώρα, τα αρμόδια θεσμικά μας όργανα θα αναλάβουν δράση εκεί».

Η Τουρκία κάθε άλλο παρά θεωρεί ότι η προσπάθεια κατοχύρωσης των τετελεσμένων της Γαλάζιας Πατρίδας έχει ολοκληρωθεί με το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο και με την παράνομη συμφωνία οριοθέτησης με το ψευδοκράτος. Μια συμφωνία τέτοιου είδους και με τη Συρία, χωρίς να προσφέρει ιδιαίτερο γεωγραφικό κέρδος στην Τουρκία με την υφαρπαγή τμήματος της Κυπριακής ΑΟΖ, θα ήταν ένα βήμα για την κατοχύρωση ενός διαπραγματευτικού κεκτημένου όπως το θεωρεί η Τουρκία ,για την επιβολή του δικού της «νόμου» στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο.

Δεν υπάρχει ούτε λόγος κινδυνολογίας ούτε πανικού που μάλλον ικανοποίηση προκαλούν στην τουρκική πλευρά. Αντίθετα, απαιτείται προσεκτική και στενή παρακολούθηση των εξελίξεων. Λευκωσία και Αθήνα έχουν πλέον αναλάβει την ευθύνη να αποτρέψουν ένα νέο τετελεσμένο και τώρα πια δεν υπάρχει το σενάριο του αιφνιδιασμού όπως έγινε το 2019 με την Λιβύη. Τα διπλωματικά και πολιτικά εργαλεία υπάρχουν και φυσικά δεν θα πρέπει η αντίδραση σε τέτοιες κινήσεις να αυτοπεριοριστεί με τον φόβο ότι θα διαταραχθεί το κλίμα των «ήρεμων νερών» με την Τουρκία.