Παντελής Καψής

Οι δύο πρώτοι δεν βρήκαν τίποτα το θετικό να πουν ούτε καν για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρώπη, μια ιστορική επιτυχία την οποία κανείς δεν έχει τολμήσει να αμφισβητήσει. Τουλάχιστον ο Τσίπρας αναγνώρισε ότι αποτελεί «παρακαταθήκη» για την εξωτερική πολιτική της χώρας. Κι αυτός ωστόσο πέραν αυτού ουδέν, ούτε καν για την αντιδικτατορική δράση του Σημίτη. Μόνο για λουλούδια και στεφάνια στο Πολυτεχνείο είμαστε καλοί…

Η σύμπτωση φυσικά δεν είναι τυχαία. Ο Σημίτης λοιδορήθηκε όσο λίγοι τόσο από την δεξιά όσο και από την αριστερά. Ο Καραμανλής, στη δήλωση του, ισχυρίστηκε ότι σε όλες τις κοινοβουλευτικές αντιπαραθέσεις τους δεν υπερέβησαν ποτέ τα όρια της ευπρέπειας. Προφανώς ξέχασε ότι είχε αποκαλέσει τον Σημίτη «αρχιερέα της διαπλοκής» όσο και αν κάποια χρόνια αργότερα ζήτησε μισή συγγνώμη. Όσο για τον Τσίπρα, όταν ο Σημίτης άσκησε κριτική στην αλλοπρόσαλλη διαπραγμάτευση του 2015, το μόνο που βρήκε να απαντήσει ήταν να τον αποκαλέσει πρωθυπουργό που «έβλεπε τις μίζες να περνούν».

Είπαμε η σύμπτωση δεν είναι τυχαία : Τόσο για τη ΝΔ όσο και για την αριστερά, η αιχμή της κριτικής προς το ΠΑΣΟΚ επί της οκταετίας Σημίτη αλλά όχι μόνο τότε, ήταν η διαπλοκή. Κατά μία έννοια ήταν εκδήλωση αμηχανίας. Τα επιτεύγματα της διακυβέρνησης Σημίτη ήταν υπαρκτά και αναμφισβήτητα. Επί της ουσίας μάλιστα ακύρωναν την κριτική τόσο από τα δεξιά όσο και από τα αριστερά καθώς η σταθεροποίηση της οικονομίας και η ανάπτυξη συνοδεύονταν από την σύγκλιση των εισοδημάτων. Έτσι έγινε μια συνειδητή επιλογή να υπονομευτεί η αξιοπιστία της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού προσωπικά μέσω των σκανδάλων και της σκανδαλολογίας. Ήταν η δοκιμασμένη τακτική του 1989 με διαφορετικούς πρωταγωνιστές. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχαν σκάνδαλα. Η αφοριστική κριτική ωστόσο το μόνο που πέτυχε ήταν να υπονομεύσει συνολικά την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος. Στα χρόνια που ακολούθησαν άλλωστε έμαθαν, ακόμα και όσοι υποστήριζαν ότι δεν το γνωρίζουν, ότι η διαφθορά δεν κάνει κομματικές διακρίσεις.

Αυτός ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός λόγος της σύμπλευσης Καραμανλή Τσίπρα. Και για τους δύο, με διαφορετικό τρόπο, ο Σημίτης ήταν η Νέμεσις τους. Ο Καραμανλής για όσους θυμούνται, εξελέγη υποστηρίζοντας την επανίδρυση του κράτους. Κατηγορούσε την κυβέρνηση Σημίτη ότι κρύβει το πραγματικό έλλειμμα καταγράφοντας με λανθασμένο τρόπο τις αμυντικές δαπάνες. Επτά χρόνια αργότερα το δικό του έλλειμμα αποδείχτηκε σχεδόν τριπλάσιο από αυτό που είχε δηλώσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όσο για τις αμυντικές δαπάνες, μετά από παλινδρομήσεις, κατέληξε να τις καταγράφει ακριβώς όπως και επί των κυβερνήσεων Σημίτη. Ενδιαμέσως και πολύ πριν γίνει κοινό κτήμα, ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ τον είχε προειδοποιήσει ότι θα οδηγήσει τη χώρα στο Δ.Ν.Τ. Αποδείχτηκε ότι αυτός είχε δίκιο όχι ο κύριος θωρακισμένη οικονομία.

Για την αριστερά και τον Τσίπρα πάλι, ο Σημίτης ήταν, τι άλλο, νεοφιλελεύθερος. Σε όλη τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Σύριζα ήταν σαφές ότι βασικός ιδεολογικός του αντίπαλος δεν ήταν η «λαϊκή» δεξιά του Καραμανλή αλλά το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ. Υπήρχε λόγος. Ήδη από την εποχή του Κωνσταντόπουλου και πολύ περισσότερο επί Αλαβάνου, η πολιτική ταυτότητα του Συνασπισμού χτίστηκε πάνω σε μια ανεδαφική, υποτίθεται ριζοσπαστική, πολιτική για την οικονομία η οποία ναυάγησε οριστικά με το κλείσιμο των τραπεζών επί Γιάννη με ένα ν Βαρουφάκη. Χρειάστηκε να περάσουν λίγα χρόνια ακόμα για να καταγραφεί και εκλογικά η ιδεολογική χρεοκοπία του Σύριζα. Σήμερα έχει γίνει πια σαφές ότι η αριστερά για να υπάρξει ως δύναμη εξουσίας δεν μπορεί παρά να είναι εκσυγχρονιστική. Είναι πια αργά όμως.

Όσο για τον Αντώνη Σαμάρα έχει κάνει καριέρα υποστηρίζοντας μια ανεδαφική και αδιέξοδη εξωτερική πολιτική που χαϊδεύει τα αυτιά των ούλτρα εθνικιστών. Πώς να ανεχθεί έναν πολιτικό ο οποίος χωρίς λαϊκισμούς και με ήπιους τόνους φέρνει αποτελέσματα; Τον πολιτικό που όταν χρειάστηκε, για την ένταξη της Κύπρου, είχε το ανάστημα να βρεθεί αντιμέτωπος με όλους τους πρωθυπουργούς της Ευρωπαϊκής ´Ενωσης. Ένα επίτευγμα το οποίο οι επίγονοι, αριστεροί και δεξιοί, άφησαν να περάσει ανεκμετάλλευτο. Πώς να του το συγχωρήσουν; Ουκ εα τούτους καθεύδειν…