Πάνος Λουκάκος

Αν πιστέψει κανείς την κυβέρνηση, η αντιπολίτευση έχει καταστρώσει και εφαρμόζει ένα οργανωμένο σχέδιο αποσταθεροποίησης της χώρας. Ούτε η αντιπολίτευση όμως αποδεικνύει πειστικά ποιους ακριβώς λόγους έχει η κυβέρνηση να καταστρώνει και να εφαρμόζει το σχέδιο της συγκάλυψης, αλλά ούτε και η κυβέρνηση αποδεικνύει πειστικά ότι η αντιπολίτευση έχει καταστρώσει και εφαρμόζει το σχέδιο της αποσταθεροποίησης.

Ετσι οι αναπόδεικτες κατηγορίες που εκτοξεύονται στη Βουλή, στα μέσα ενημέρωσης, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στους καφενέδες της επικράτειας παρέχουν άφθονη τροφή στους πάσης φύσης και προέλευσης συνωμοσιολόγους. Και στη μέση όλης αυτής της συγκρουσιακής και τοξικής αντιπαράθεσης βρίσκονται οι οικογένειες των 57 τραγικών θυμάτων.

Συνωμοσιολογία

Οι οικογένειες που δεν έχουν λάβει ακόμη πειστικές απαντήσεις από κανέναν υπεύθυνο γιατί και πώς έχασαν τα παιδιά τους. Δύο ολόκληρα χρόνια μετά το δυστύχημα των Τεμπών, η θεσμικά υπεύθυνη Δικαιοσύνη εξακολουθεί να μην έχει καταλογίσει ποινικές ευθύνες για πράξεις ή παραλείψεις στους πραγματικούς ενόχους της τραγωδίας. Και δύο ολόκληρα χρόνια μετά το δυστύχημα των Τεμπών, το μόνο που κατόρθωσε η θεσμικά υπεύθυνη Βουλή για τον καταλογισμό πολιτικών ευθυνών ήταν να εισπράξει την αποδοκιμασία ακόμη και του ίδιου του πρωθυπουργού για τον τρόπο με τον οποίο λειτούργησε ή μάλλον δεν λειτούργησε η ανεκδιήγητη εξεταστική επιτροπή της.

Αν ξεφύγουμε από τον χώρο του ανορθολογισμού και της συνωμοσιολογίας, που συχνά επικρατούν στον τόπο μας, είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ποιοι είναι οι συγκεκριμένοι λόγοι οι οποίοι μπορεί να οδηγούν την κυβέρνηση σε σχέδια συγκάλυψης. Για να καλύψει τους υπεύθυνους υπαλλήλους της Hellenic Train ή του ΟΣΕ; Για να καλύψει κάποιον πιθανό λαθρέμπορο που μπορεί να μετέφερε παράνομα εύφλεκτα υλικά; Λογικά αποκλείονται αυτές οι εκδοχές. Ξεφεύγοντας πάλι από τον χώρο του ανορθολογισμού και της συνωμοσιολογίας, λογικά αποκλείεται και η εκδοχή να είναι όλες αυτές οι δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων που διαδηλώνουν στις πλατείες της Ελλάδας τα μέλη ενός μυστικού καλά οργανωμένου σχεδίου για να ρίξουν την κυβέρνηση και να αποσταθεροποιήσουν τη χώρα.

Το γεγονός είναι ότι το δυστύχημα των Τεμπών δεν είναι δολοφονία, όπως κραυγάζουν από αριστερά η κυρία Κωνσταντοπούλου και από δεξιά ο κ. Βελόπουλος. Είναι κυρίως μια ακριβής εικόνα του απερίγραπτου μπάχαλου, της ακραίας κακοδιοίκησης που επικρατεί σε μεγάλο μέρος του κρατικού μηχανισμού και της Δικαιοσύνης. Μπάχαλου που έγινε φανερό με τα άκαιρα μπαζώματα, τις καθυστερήσεις, με τους λανθασμένους χειρισμούς της Πυροσβεστικής και των δικαστικών λειτουργών, με την ανικανότητα των αρμόδιων και αναρμόδιων που έσπευσαν στο σημείο της σύγκρουσης και δεν διασφάλισαν κρίσιμα αποδεικτικά υλικά, με τους λανθασμένους χειρισμούς συνολικά όλου του ανίκανου κρατικού μηχανισμού που ενεπλάκη στην τραγωδία των Τεμπών.

Εξι χρόνια αφότου κέρδισε τις εκλογές ο Κυριάκος Μητσοτάκης, παραμένει φανερό το έλλειμμα της κυβέρνησής του στον τομέα της ανασυγκρότησης και αναδιοργάνωσης μεγάλων τμημάτων της δημόσιας διοίκησης. Αυτό που είχε πει ο Κώστας Σημίτης πριν από 25 χρόνια με αφορμή το πολύνεκρο ναυάγιο του «Σάμινα» εξακολουθεί να ισχύει: «Αυτή είναι η Ελλάδα».

Είναι η Ελλάδα που από αμέλειες, ανευθυνότητες και εγκληματικά λάθη υπευθύνων καθιστά επικίνδυνο ακόμη και ένα απλό σιδηροδρομικό ταξίδι από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη. Υπευθύνων που μέσα από δαιδαλώδη συνδικαλιστικά και πελατειακά δίκτυα παραμένουν στο τέλος πάντα ατιμώρητοι. Δικαίως όλα αυτά γεννούν μια μείζονα κρίση εμπιστοσύνης του μέσου πολίτη προς κυβερνήσεις, Κοινοβούλιο, Δικαιοσύνη, πολιτικά κόμματα, πολιτικά πρόσωπα, δημόσια διοίκηση. Κρίση εμπιστοσύνης που τώρα εμφανίζεται παντού στην Ελλάδα στα συλλαλητήρια για την τραγωδία των Τεμπών. Διότι πράγματι μπορεί να συμβεί ένα σιδηροδρομικό δυστύχημα. Αλλά αυτό που δεν μπορεί και δεν πρέπει να συμβαίνει είναι η συνολική εικόνα ενός ξεχαρβαλωμένου κρατικού μηχανισμού, που αδυνατεί να διαχειριστεί την κατάσταση με στοιχειώδη αποτελεσματικότητα.

Είναι πολύ πιθανό ότι αυτό θα φωνάξουν πάλι οι διαδηλωτές της 28ης Φεβρουαρίου. Οτι δηλαδή δεν εμπιστεύονται αυτό το κράτος που δεν είναι ικανό να τους προστατεύει στην καθημερινότητά τους. Και κυρίως ότι δεν εμπιστεύονται όργανα και θεσμούς του που δεν ανταποκρίνονται σε στοιχειώδεις υποχρεώσεις τους, όπως έχει συμβεί στην περίπτωση της τραγωδίας των Τεμπών.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της εταιρείας Metron Analysis σχετικά με τους δείκτες εμπιστοσύνης ως προς τους θεσμούς του κράτους, στις κατώτατες βαθμίδες εμπιστοσύνης βρίσκονται οι κυβερνήσεις, τα κόμματα, το Κοινοβούλιο, τα συνδικάτα, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και η Δικαιοσύνη. Τα συμπεράσματα αυτά δείχνουν ότι οι θεσμοί πάνω στους οποίους στηρίζεται το δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας βρίσκονται αντιμέτωποι με μία μείζονα κρίση εμπιστοσύνης. Αλλά δείχνουν και κάτι άλλο, ακόμη χειρότερο: ότι ανοίγουν νέοι δρόμοι για τον ευρύτερο αντισυστημικό χώρο της Δεξιάς και της Αριστεράς. Οπως αποδεικνύουν άλλωστε και όλες οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις, είναι εντυπωσιακές η αιφνίδια -κυριολεκτικά από το πουθενά - άνοδος της κυρίας Λατινοπούλου και η σταθερά υψηλή θέση του Κυριάκου Βελόπουλου στον χώρο της αντισυστημικής Ακροδεξιάς. Εξίσου εντυπωσιακή είναι και η άνοδος της κυρίας Κωνσταντοπούλου στον χώρο της αντισυστημικής Αριστεράς.

Μια δεκαετία

Ασφαλώς δεν πρόκειται για αμιγώς ελληνικά φαινόμενα. Ανάλογα ρεύματα αντισυστημισμού επικρατούν σήμερα σχεδόν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και μάλιστα έχουν ήδη σαρώσει τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά η ελληνική τους εκδοχή έχει μία ιδιαιτερότητα: εξελίσσεται σε μια χώρα η κοινωνία της οποίας βρέθηκε αντιμέτωπη με τρία μνημόνια και έζησε μια βαρύτατη οικονομική, πολιτική, κοινωνική και ανθρωπιστική κρίση επί μία δεκαετία. Εξελίσσεται σε μια χώρα οι κάτοικοι της οποίας δεν έχουν ακόμη ξεχάσει τα πρόσφατα γεγονότα, δεν έχουν ξεχάσει ότι ένα συνολικά ανεπαρκές πολιτικό σύστημα τους είχε ρίξει για μια ολόκληρη δεκαετία στον λάκκο των λεόντων. Κατά τούτο η σημερινή κρίση εμπιστοσύνης επιβαρύνεται και με τα παθήματα του παρελθόντος. Και γι’ αυτό μπορεί να λάβει έκταση και βάθος, που σήμερα δύσκολα μπορεί να προβλεφθεί.

Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τις πλατείες των Αγανακτισμένων. Αν δεν θέλει ο Κυριάκος Μητσοτάκης να δει νέες πλατείες Νεοαγανακτισμένων, πρέπει να κάνει τις απαραίτητες κινήσεις για να ανακτήσει η κυβέρνησή του την εμπιστοσύνη που έχει χάσει. Διότι, αν αφεθούν τα πράγματα ως έχουν, πράγματι θα υπάρξει αποσταθεροποίηση στις επόμενες εκλογές. Οχι με οργανωμένο σχέδιο, όπως υποστηρίζει σήμερα η κυβέρνηση. Αλλά στη βάση μιας γενικής λαϊκής αποδοκιμασίας του συνολικού πολιτικού χώρου που κυβέρνησε τη χώρα όλα τα τελευταία χρόνια. Αυτή θα είναι η ανοργάνωτη, και όχι οργανωμένη, νέα αποσταθεροποίηση της χώρας. Με επικεφαλής τους Νεοαγανακτισμένους.