Σπύρος Παππάς

Ας υποθέσουμε ότι υπήρχαν κάποιες περιπτώσεις πολιτών που διέθεταν τις προϋποθέσεις να υπηρετήσουν τα κοινά. Τι θα μπορούσαν να κάνουν; Έστω με θεωρητική γνώση και πρακτική εμπειρία, ανιδιοτελή ζήλο και θυσιαστική ετοιμότητα. Τι τους ζητούσαμε;

Να ενταχθούν σε κάποιους από τους υπάρχοντες συνδυασμούς; Ξέρουμε, από πολλές περιπτώσεις, την αλλοτρίωση που υφίστανται καθώς και την αλλαγή της συμπεριφοράς τους αντικρίζοντας αυτό που τους περιμένει.

Να συγκροτήσουν έναν καινούργιο συνδυασμό; Το αποτέλεσμα ήταν περίπου επίσης προδιαγεγραμμένο. Οι αρνητικές φήμες για τα πρόσωπα που θα τολμούσαν την ανανέωση, οι δήθεν «ύποπτες» φιλοδοξίες τους, οι μειωτικοί υπαινιγμοί για την επαγγελματική τους επιτυχία θα ήταν οι πρώτες διαρροές από τα συνήθη παπαγαλάκια και στη συνέχεια θα ακολουθούσε η κατασυκοφάντηση, η έντεχνη γελοιοποίηση, το μεθοδικό θάψιμο και ο εξοβελισμός από τη δημοσιότητα.

Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει ριζικά και έχουν πάρει διαφορετική τροπή και όποιος δεν το έχει κατανοήσει πλανάται πλάνην οικτράν.

Οι πολίτες προσδοκούν πλέον σε ένα σύστημα εξυπηρέτησης καθώς και σε παροχή ποιοτικά αναβαθμισμένων υπηρεσιών. Οι Δήμοι, λόγω αύξησης του αριθμού των δημοτών τους, απέκτησαν περισσότερες υπηρεσίες καθώς και αρμοδιότητες με αποτέλεσμα την πλήρη αναδιάρθρωση των δομών λειτουργίας των.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλείται, εκ των πραγμάτων, να ανταποκριθεί, με επιτυχία, στις νέες προκλήσεις και να διαχειριστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα προβλήματα που δημιουργεί, αφενός μεν η Κεντρική Διοίκηση, αφετέρου δε η ίδια η λειτουργία των Δήμων. Από τον «Καλλικράτη» και μετά τα δεδομένα έχουν αλλάξει.

Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό ένας άνθρωπος, ο Δήμαρχος, δεν είναι δυνατόν να μπορεί να καταλάβει και να προωθήσει μια τεράστια ποικιλία προβλημάτων, με τεράστια πολυπλοκότητα το καθένα. Η εποχή λοιπόν όπου το Δημαρχοκεντρικό σύστημα μεσουρανούσε τελείωσε. Έχει ξεπεραστεί από τα γεγονότα. Η εποχή αυτή, εάν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, δεν είναι απλά και τυπικά παρωχημένη αλλά είναι ουσιαστικά και τυπικά ανεδαφική και μη εφαρμόσιμη.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση χρειάζεται πλέον ένα νέο μοντέλο διοίκησης καθώς επίσης ανθρώπους που θα δώσουν στους πολίτες ελπίδα και προοπτική. Χρειάζεται κυρίως ανθρώπους με ισχυρό και σαφές όραμα, που θα δημιουργήσουν Δήμους οικονομικά υγιής, Δήμους που θα λειτουργούν στην υπηρεσία του πολίτη, θα αποτελούν πρότυπα, θα φροντίζουν για την προστασία του περιβάλλοντος, την αναβάθμιση της Παιδείας, του Αθλητισμού, του Πολιτισμού… με μια λέξη Δήμους που θα φροντίζουν για το «ευ ζην» των δημοτών.

Οι συνθήκες είναι πλέον ώριμες για μια τέτοια αντίληψη στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Το Δημαρχοκεντρικό σύστημα με τις χρόνιες παθογένειές του δεν μπορεί να ανταποκριθεί πλέον στις απαιτήσεις, μικρές ή μεγάλες και να δώσει τις λύσεις εκείνες που θα βελτίωναν τουλάχιστον την καθημερινότητα του δημότη με αποτέλεσμα τα προβλήματα, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, να διογκώνονται σε μεγάλο βαθμό και να οξύνονται δραματικά.

Η αντικατάσταση λοιπόν του Δημαρχοκεντρικού συστήματος θεωρείται πλέον επιβεβλημένη εάν οι πολίτες θέλουν να αλλάξουν και να βελτιώσουν την σημερινή κατάσταση. Εάν πραγματικά θέλουν τον Δήμο τους να αναπτυχθεί και να ευημερήσει αυτό που πρέπει να κάνουν, είναι να αλλάξουν τρόπο σκέψης και τρόπο διοίκησης. Διαφορετικά το… αποτέλεσμα είναι σχεδόν προδιαγεγραμμένο.