Στέφανος Τζανάκης

Φυσικά, όλα αυτά είναι θεμιτά στην πολιτική: κανένα κόμμα εξουσίας δεν ξεκινά τον προεκλογικό αγώνα παραδεχόμενο ότι είναι στη δεύτερη θέση – και μάλλον με διαφορά ασφαλείας. Κανένα κόμμα που είναι δεύτερο στις δημοσκοπήσεις δεν δηλώνει ότι επιδιώκει την αυτοδυναμία και βεβαίως, κανένα κόμμα δεν χαρίζει ψηφοφόρους στους άλλους.

Όμως, η «τριπλή παραλλαγή» του ΣΥΡΙΖΑ δεν υποδηλώνει τίποτε άλλο παρά την προσπάθειά του Αλέξη Τσίπρα να φτάσει ή και να ξεπεράσει τα ποσοστά του 2019 – παρότι γνωρίζει ότι η πόλωση ευνοεί και τα δύο μεγαλύτερα κόμματα. Τι σημαίνει αυτό; Ότι η προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να αυξήσει τα ποσοστά του μέσω της πόλωσης διευκολύνει την προσπάθεια του κ. Μητσοτάκη για μία δεύτερη αυτοδυναμία.

Τι θα σημαίνει όμως η δεύτερη αυτοδυναμία Μητσοτάκη; Βραχυπρόθεσμα, business as usual – οι πολίτες ξέρουν τι μπορεί να κάνει και τι δεν μπορεί να κάνει η κυβέρνηση, οι αγορές, οι επενδυτές και οι μεγάλοι Οίκοι τον εμπιστεύονται και θα συνεχίσουν να το κάνουν. Καμία έκπληξη – αλλά μετά;

Στην Ελλάδα ζούμε – οι πάντες γνωρίζουν ότι η επόμενη μέρα της κάλπης δεν μοιάζει σε τίποτα με την προηγούμενη: δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο συνεχόμενης τρίτης τετραετίας και – όσο κι αν οι παραδόσεις είναι για να σπάνε – φαντάζει πολύ δύσκολο. Ακόμα και ο Κώστας Σημίτης, σε παλιότερα, πιο «άνετα» χρόνια, παρότι επιχείρησε το 2003 «να στρώσει χαλί» για μία τρίτη θητεία, προτίμησε να παραδώσει την ηγεσία στον Γιώργο Παπανδρέου διότι δεν θα κέρδιζε τις εκλογές του 2004.

Επομένως, αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά, η επόμενη μέρα της αυτοδυναμίας θα σημάνει την έναρξη της εσωκομματικής μάχης περί την διαδοχή για... όποτε. Και από την άλλη πλευρά, τα πράγματα για τον Αλέξη Τσίπρα – αν πετυχει τον στόχο του για ένα καλό αποτέλεσμα , εφάμιλλο του 2019, θα είναι όπως ήταν για το ΠΑΣΟΚ η ήττα του 2007, δηλαδή η επαναφορά του στον προθάλαμο της εξουσίας.

Σε τέτοιες καταστάσεις, ο ρόλος του τρίτου κόμματος είναι μάλλον άχαρος – ο Νίκος Ανδρουλάκης εκλέχθηκε με μεγάλη συμμετοχή πρόεδρος ενός κόμματος του οποίου οι μισοί ψηφοφόροι θα καλόβλεπαν μία συνεργασία με τον κ. Μητσοτάκη και το ένα τρίτο με τον κ. Τσίπρα. Ακόμα και ένας μάγος της πολιτικής δεν θα μπορούσε να κάνει τη «σύνθεση», παρά το γεγονός ότι τόσο η ΝΔ, όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ και μνημόνια έχουν ψηφίσει και παρόμοιες επιδοματικές πολιτικές έχουν ασκήσει – και με αυτή την έννοια δεν είναι και τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους όσο θελουν να δείχνουν.

Ωστόσο, μία «καταδίκη» του ΠΑΣΟΚ – από τους ψηφοφόρους, εννοείται – στα ποσοστά του 2019, έπομένως στην πολιτική του περιθωριοποίηση, πολύ απλά θα οδηγούσε στη διαιώνιση του υπάρχοντος πολιτικού σκηνικού, δηλαδή ενός «νεοδικομματισμού» με όλα τα κακά του «παλαιοδικομματισμού». Δεν είμαστε οπωσδήποτε καλύτεροι από τους υπολοίπους Ευρωπαίους, τα κόμματα των οποίων έχουν μάθει να συνεργάζονται. Και εκείνοι έχουν τις διαφορές τους, αλλά έχουν μάθει να διαπραγματεύονται και να συμβιβάζονται, ενώ εμείς αναζητούμε ακόμα σωτήρες...