Στυλιανός Κυμπουρόπουλος

Μια ματιά στους αριθμούς και το περιεχόμενο της πρακτικής αυτής, αρκεί για να αναδείξει και τον λόγο που θεσπίστηκε μια ημέρα μνείας της και τον λόγο που πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες για την εξάλειψη της. Η κλειτοριδεκτομή είναι αφαίρεση μέρους ή του συνόλου των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Πρόκειται μια μορφή «σεξουαλικού ευνουχισμού» για να υποδηλώσει την απόλυτη υποταγή στον μελλοντικό της σύζυγο. Το «έθιμο» αυτό απαντάται κυρίως στις μουσουλμανικές χώρες της Αφρικής, χωρίς να υπάρχει καμία αναφορά στο Κοράνι.

H πραγματοποίηση του κρίνεται συχνά απαραίτητη για να θεωρηθεί ένα κορίτσι ολοκληρωμένη γυναίκα και αποσκοπεί στον περιορισμό της σεξουαλικότητάς της, καθώς σηματοδοτεί και τις διαφορές μεταξύ των δύο φύλων όσον αφορά τους ρόλους τους στη ζωή και το γάμο. Η αφαίρεση της κλειτορίδας πιστεύεται ότι ενισχύει τη θηλυκότητα, η οποία είναι συνυφασμένη με την υπακοή.

Κατ’ επέκταση, δεν υπάρχει κανέναν ιατρικό έρεισμα στην κλειτοριδεκτομή, δεν οφελεί σε τίποτα την υγεία κοριτσιών και των γυναικών. Αντίθετα είναι επικίνδυνη έως θανατηφόρα πρακτική, με καταστροφικές συνέπειες για την σωματική και ψυχική τους υγεία και την σεξουαλική τους ζωή. Μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αιμορραγία που ενδέχεται να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο, και προβλήματα ούρησης, χρόνιους πόνους, λοιμώξεις, καθώς και επιπλοκές στον τοκετό και αυξημένο κίνδυνο θανάτων των νεογέννητων. Ακόμη και αν το η κοπέλα γλιτώσει από τις σφοδρές σωματικές επιπτώσεις, ο ψυχολογικός αντίκτυπος παραμένει τραυματικός. Άγχος, μετατραυματικό στρες, αίσθημα τρόμου, ταπείνωσης και προδοσίας είναι πολύ πιθανόν να στιγματίσουν τα θύματα ακρωτηριασμού για το υπόλοιπο της ζωής τους.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων αποτελεί ξεκάθαρα βασανιστήριο και κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των κοριτσιών και των γυναικών.

Δεδομένης της βαρβαρότητας που ενέχει η πρακτική της κλειτοριδεκτομής, οι αριθμοί προκαλούν ίλιγγο. Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων εφαρμόζεται κυρίως στα νεαρά κορίτσια από την βρεφική ηλικία έως την ηλικία των 15 ετών, και σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, 200 εκατομμύρια γυναίκες στον πλανήτη έχουν υποστεί κλειτοριδεκτομή με μισό εκατομμύριο από αυτές εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ κάθε χρόνο προστίθενται άλλα 2 εκατομμύρια, παρά το γεγονός ότι πλέον σχεδόν όλες οι χώρες της Αφρικής την έχουν ποινικοποιήσει.

Ο αριθμός των θυμάτων είναι πραγματικά πάρα πολύ υψηλός. Η ανθρωπότητα έχει αργήσει απέναντι στην αντιμετώπιση αυτής παθογένειας και οφείλει να αναλάβει τώρα τις ευθύνες της. Βήματα φυσικά έχουνε γίνει αλλά, όμως χρειάζεται μια συντονισμένη διεθνής προσπάθεια τον τερματισμό αυτής της πρακτικής. Το 1993, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών αναγνώρισε τον ακρωτηριασμό γυναικείων γενετικών οργάνων ως μορφή βίας. Σε διεθνές επίπεδο, η Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων υποχρεώνει τα κράτη μέρη να απαγορεύσουν κάθε μορφή βασανιστηρίου και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης, ενώ το Διεθνές Σύμφωνο των Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων προβλέπει ότι κανείς δεν υποβάλλεται σε βασανιστήρια, ποινές ή μεταχειρίσεις σκληρές, απάνθρωπες ή εξευτελιστικές. Παράλληλα, η Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεως κατά των γυναικών υποχρεώνει τα κράτη μέρη να τροποποιήσουν τα σχέδια και τα πρότυπα κοινωνικο-πολιτιστικής συμπεριφοράς του άνδρα και της γυναίκας με σκοπό να φθάσουν στην εξάλειψη των προκαταλήψεων και των εθιμικών ή κάθε άλλου τύπου συνηθειών που βασίζονται στην ιδέα της κατωτερότητας ή της ανωτερότητας του ενός ή του άλλου φύλου.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας προβλέπει ότι τα κράτη μέρη οφείλουν να λάβουν μέτρα για την ποινικοποίηση οποιασδήποτε κάκωσης επί των γυναικείων γεννητικών οργάνων ή επιβολής σε γυναίκα ή κορίτσι να προχωρήσει σε τέτοια πράξη.

Ολοκληρώνοντας, τον Δεκέμβριο του 2012 η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε Ψήφισμα για την εξάλειψη του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων, αναγνωρίζοντας ότι αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων των παιδιών και το 2015 συμπεριέλαβε την εξάλειψη πρακτικών όπως η Κλειτοριδεκτομή, εντός των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης για το 2030 (SDGs).

Το νομικό πλαίσιο είναι εκεί ή διατυπωμένη καταδίκη της Διεθνούς Κοινότητας υφίσταται. Η καθολική εφαρμογή του νομικού πλαισίου όμως, απαιτεί την μόνιμη επαγρύπνηση μας σε επίπεδο κρατών και πολιτών, ώστε εξαλείψουμε αυτήν την πρακτική από κάθε κοινωνία του πλανήτη μας.


*Ο Στυλιανός Κυμπουρόπουλος είναι ευρωβουλευτής της ΝΔ