Θανάσης Τσεκούρας

Μόλις δύο υπουργοί, ο Νίκος Δένδιας και ο Κυριάκος Πιερρακάκης, μπορεί να θεωρηθούν ότι παίρνουν βαθμό πάνω από τη βάση. Ολοι οι υπόλοιποι κρίνονται «μετεξεταστέοι».

Η «βαθμολογία» της MRB στηρίζεται στο ισοζύγιο θετικών και αρνητικών γνωμών. Για τον Δένδια οι θετικές γνώμες είναι 40,4% και οι αρνητικές 35,9%. Για τον Πιερρακάκη είναι 32% και 28,8% αντίστοιχα. Αρα ισοζύγιο θετικό με 4 περίπου μονάδες.

Στη συνέχεια το χάος. Από αρνητικό έως πολύ αρνητικό ισοζύγιο για τα υπόλοιπα 19 μέλη της κυβέρνησης. Να δούμε ορισμένα από τα πιο ακραία παραδείγματα.

«Πρωταθλητής» ο Αδωνις με αρνητικό ισοζύγιο (αρνητικές - θετικές γνώμες) πάνω από 40 μονάδες. Μια πρωτιά κατανοητή και ίσως εύλογη, καθώς το πολιτικό προφίλ του υπουργού Ανάπτυξης τον περιορίζει σε έναν στενό κύκλο σκληροπυρηνικών οπαδών της Ν.Δ.

Ομως ο υπόλοιπος κατάλογος έχει ενδιαφέρον. Με αρνητικό ισοζύγιο πάνω από 30 μονάδες η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως. Κοντά με περισσότερες από 20 μονάδες ο Χρυσοχοΐδης, ο Χατζηδάκης, ο Βορίδης, ο Θεοχάρης, ο Καραμανλής. Ολοι «αρνητικοί» και με θηριώδη ποσοστά.

Εχω τη βάσιμη υποψία ότι η κατάρρευση των υπουργών στην κοινή γνώμη υπερβαίνει τα ατομικά χαρακτηριστικά και την εκάστοτε περιπτωσιολογία. Αλλά είναι (δυσάρεστο) αποτέλεσμα της λειτουργίας της κυβέρνησης και της επιλογής του πρωθυπουργού να κυβερνά με ένα μοντέλο ριζικά διαφορετικό από τα προηγούμενα. Το λεγόμενο μοντέλο του «Οβάλ Γραφείου».

Ενα μοντέλο με μια στενή ομάδα στην κορυφή της πυραμίδας, με υπερσυγκεντρωτισμό και ενίοτε με στοιχεία «βοναπαρτισμού». Ως αποτέλεσμα, οι υπουργοί εξαρχής καθορίστηκαν ως «Υπουργοί Περιορισμένης Ευθύνης». Ολες οι σημαντικές αποφάσεις (μερικές φορές και οι λιγότερο σημαντικές...) εκπορεύονται από τη στενή ομάδα του Μεγάρου Μαξίμου. Και οι υπουργοί απλώς εκτελούν...

Υπήρχαν εξαρχής βάσιμες επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα του συγκεκριμένου μοντέλου. Αφενός γιατί ο πρωθυπουργός εκ των πραγμάτων είναι αναγκασμένος να εισπράττει το κόστος της αποτυχίας, ακόμη και για τα επουσιώδη ζητήματα. Το βλέπουμε συχνά στις παλινωδίες με τα μέτρα για την πανδημία και τους εμβολιασμούς. Κανείς δεν ασχολείται με τον Κικίλια ή τον Αδωνη. Ολοι κοιτούν στο Μέγαρο Μαξίμου.

Αφετέρου δημιουργείται μια εικόνα απαξίωσης των υπουργών. Συνήθως τα «καλά» αποδίδονται στο Μαξίμου, οι αστοχίες και τα λάθη στους υπουργούς. Αρα «μονά χάνω, ζυγά κερδίζεις».

Αν το μοντέλο σταδιακά γίνεται προβληματικό, τότε οι επιλογές είναι συγκεκριμένες: είτε το διατηρείς, είτε το αλλάζεις.
Το πρώτο σημαίνει ότι τα σημερινά προβλήματα και οι δυσλειτουργίες θα επωάσουν τις αυριανές κρίσεις. Οποιος θεωρεί την πρόβλεψη παρακινδυνευμένη, ας περιμένει στωικά τις μέλισσες να έρθουν.

Το δεύτερο, η αλλαγή δηλαδή του κυβερνητικού μοντέλου, προϋποθέτει μια υπέρβαση από την πλευρά του πρωθυπουργού και της στενής ομάδας εξουσίας του Μαξίμου. Οτι χρειάζονται υπουργοί με ρόλο, ευθύνες και χώρο για πρωτοβουλίες. Κανονικοί υπουργοί, δηλαδή, και όχι απλώς «ιμάντες μεταβίβασης» των εντολών. Την αντέχει αυτή την υπέρβαση το Μαξίμου;