Τίνα Μανδηλαρά

Λίγο μετά τα είκοσι, χαμένη ανάμεσα σε τόσα λίγα που νόμιζα ότι ήξερα και τόσα πολλά που ήθελα σαν τρελή να μάθω, έψαχνα μια τεράστια μορφή για να πιαστώ.

Έναν Έλληνα που θα μπορούσα να προτείνω στα πανεπιστημιακά σαλόνια και στους υψιπετείς Βρετανούς που κοιτούσαν με το περιφρονητικό βλέμμα του προτεστάντη-wasp οτιδήποτε είχε να κάνει με την προβληματική λέξη Ελλάδα.

Ποιος αλήθεια θα μπορούσε να εμπνεύσει την παράδοξη για τους Βρετανούς διπλωματική μου που επιθυμούσε να αποδείξει ότι η αισθητική είναι τελικά ζήτημα πολιτικής και ιστορίας (και το αντίστροφο); Και το βρήκα. Το όνομα που μπορούσα να προφέρω ακόμη περήφανα στα ξένα και συνόψιζε όλα αυτά τα μεγάλα τέρατα που ξεπηδούσαν επιβλητικά μέσα από τις σελίδες των πιο αγαπημένων μου βιβλίων ήταν ο Τέο-όπως τον πρόφεραν οι ξένοι- Αγγελόπουλος.

Στις μεγαλεπήβολες ταινίες του συγκεντρώνονταν όλα όσα επιζητούσε ένα θύμα της πολιτικής και της κουλτούρας, όπως εγώ: ο χωροχρονος του Έλιοτ, τα ιστορικά θραύσματα του Σεφέρη, η μεταφυσική του Ταρκόσφκι, ο υπαρξισμός των φαινομενολόγων, το πλατωνικό Αγαθό, η Αριστερά και μύρια όσα. Κυριολεκτικά μορφώθηκα μέσα από τις ταινίες του. Βάλθηκα να χαζεύω έκπληκτη τα μεταφυσικά ερωτήματα που ξεστόμιζε ο Βέγγος στο «Βλέμμα του Οδυσσέα», να μένω έκθαμβη από τις εικόνες γεμάτες από αναφορές στην ιστορία του Εμφυλίου, του Καραγκιόζη, του Τσαρούχη στον «Θίασο» και να αποκωδικοποιώ τη σημασία που είχαν οι λέξεις και οι πέτρες στην «Αναπαράσταση».

Θυμάμαι να στριμώχνομαι σε μια θλιβερή, βρόμικη αίθουσα, μόνη μου στα πέριξ του Λονδίνου για να δω την «Αιωνιότητα και μια μέρα» και να φτάνω σχεδόν στον χωρισμό με τον τότε φίλο μου γιατί τόλμησε να μου αμφισβητήσει μια αριστουργηματική σκηνή από την «Αναπαράσταση».

Με τα χρόνια και αφού η διπλωματική μου βρισκόταν ερμητικά κλεισμένη στο γραφείο μου, έφτασα να τον αμφισβητώ. Ίσως να μην άντεχα τον ιδεαλισμό του, το πόσο επέμενε σε αυτό το ψευτο-ιδανικό των πλάνων του και του métier του. Πάντοτε όμως το όνομα του ήταν μέσα μου συνδεδεμένο με την άσβεστη ισχύ της ομορφιάς και την απαράμιλλη γοητεία της σοφίας.

Τα στοιχεία αυτά ενός μεγάλου δασκάλου που πάντοτε,  όπως κι ο λατρεμένος του, Σεφέρης έβλεπε «τα δέντρα που ανασαίνουν τη μαύρη γαλήνη των πεθαμένων».

Κι είναι τα ίδια δεντρα, που φαντάζουν εξαιρετικά γαλήνια σήμερα, έξω από την Αποστόλου Παύλου..