Τίνα Μανδηλαρά

Η ανάγκη των περήφανων Καταλανών να προστατεύσουν την πόλη τους ή έστω κάπως παράδοξα να διαμαρτυρηθούν για τους τουρίστες που έκαναν την άλλοτε φτωχική Βαρκελώνη πλούσια, φάνηκε να είχε μια οδυνηρή κατάληξη, πέρα από κάθε λογική. “Όχι άλλους τουρίστες στην πόλη μας” έγραφαν τα πανώ που είχαν αναρτήσει οι αυτονομιστικές ομάδες και τώρα αυτή η διαμαρτυρία επιβεβαιώνεται με τον πιο σκληρό και οδυνηρό τρόπο.

Όποιος ξέρει, ελάχιστα έστω, τι σημαίνει Βαρκελώνη, η πόλη της ισπανικής ελευθερίας και περηφάνιας που γέννησε την αρ νουβό και τα μοντερνιστικά κινήματα του 20ου αιώνα, αντιλαμβάνεται ότι οι αντιδράσεις ενάντια σε οτιδήποτε και οποιοδήποτε μπορούσε να αλλοιώσει το τοπικό χρώμα, ήταν πάντα στο πρόγραμμα: διαμαρτυρίες που εξηγούνται τόσο ιστορικά αφού η πόλη αντιστάθηκε σθεναρά στον ξένο ζυγό και τη δικτατορία όσο και καλλιτεχνικά αφού η γη της Καταλονίας τραβούσε πάντα το δικό της μονοπάτι.

Μόνο που όπως και τότε η πόλη πλήρωσε τους αγώνες της με αίμα, έτσι και τώρα σχεδόν παράλογα δείχνει να πληρώνει με αίμα την ανάγκη της να μείνει έξω από οποιαδήποτε κατάσταση θα της αφαιρούσε την ιδιότυπη ταυτότητά της. Λίγο καιρό πριν με ένα ψήφισμα που είχαν βγάλει οι ντόπιοι ζητούσαν να προστατευθεί το χρώμα της Μποκερία, της δημοφιλούς αγοράς που στολίζει την Ράμπλας: έλεγαν πως οι πάγκοι που πουλούσαν έτοιμα φαγητά και χυμούς στους τουρίστες αυξάνονταν απειλητικά και απειλούσαν να εξοβελίσουν τους ντόπιους παραγωγούς.

Το ίδιο έλεγαν και για τις αλυσίδες τουριστικών καταστημάτων ή για τα μαγαζιά με τα αναμνηστικά που είχαν εκδιώξει οποιοδήποτε τοπικό μανάβικο ή ζαχαροπλαστείο με τα περίφημα τσούρος. Τα παλιά υπόγεια με τους ντόπιους, αυθεντικούς μεζέδες είχαν σχεδόν εξαφανιστεί-το ίδιο και οι σοκολατερίες. Οι ταυρομαχίες που εξακολουθούν να λαμβάνουν χώρα γέμιζαν από παράξενους τουρίστες-το ίδιο και το γήπεδο της Μπαρτσελόνα η οποία επίσης πια είχε δεχθεί να κοσμούν διαφημίσεις τις φανέλες της-κάτι αδιανόητο παλαιότερα.

Μόνο που αυτή η ενόχληση και ο φόβος μήπως η πόλη χάσει το τοπικό της χρώμα, ή μάλλον το πολύχρωμο όμορφο, ανέμελο κλέος που χαρακτηρίζει τα κτήρια και τους δρόμους της, τα δημιουργήματα του Γκαουντί και τα καλλιτεχνήματα του Ταπιές ή του Πικάσο, τώρα μετατρέπεται σε τρομακτική, οδυνηρή επιβεβαίωση.

Η αθωότητα και η ελευθερία της πάντοτε αισιόδοξης Βαρκελώνης-συνώνυμη ακόμα και με την ερωτική ελευθερία όπως στη διάσημη ταινία του Γούντι Άλεν-σβήστηκε με τον χειρότερο τρόπο και όλοι πια ακούνε θρήνο εκεί όπου λίγο πριν ακούγονταν μόνο τραγούδια.