Γιατί δεν μπορούν να αρχίσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις Ε.Ε. με τα Σκόπια

Οι ενστάσεις εστιάζονται σε ζητήματα διαφθοράς, καθώς νέο σκάνδαλο ξέσπασε στη γείτονα χώρα. Όπως αναφέρουν Σκοπιανά ΜΜΕ «μετά από αποκαλύψεις της τηλεόρασης της Σλοβενίας Nova24, η VMRO-DPMNE καλεί τους εισαγγελείς να διερευνήσουν ισχυρισμούς σχετικά με τη συμμετοχή κυβερνητικών αξιωματούχων σε νέο (μετά το Racket1, που οδήγησε στη φυλακή την ειδική εισαγγελέα Κατίκα Γιάνεβα) μεγάλο σκάνδαλο εκβιασμού επιχειρηματιών».

Στο μεταξύ επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου Μελετών «Ευνομία», που παρακολουθεί αδιαλείπτως τα τεκταινόμενα στη γείτονα χώρα, απέστειλε στις 18 Σεπτεμβρίου, σε όλα τα θεσμικά ευρωπαϊκά όργανα, επιστολή με την οποία επισημαίνει τους λόγους για τους οποίους η Ε.Ε. δεν μπορεί να αρχίσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις αφού η θεσμική λειτουργία της γείτονος δεν πληροί τις προϋποθέσεις που απαιτούνται από τις συνθήκες και τους κανόνες της Ένωσης για την επιλεξιμότητα ενός νέου μέλους.

Ειδικότερα, σε επικούρηση των όσων έχουν επισημάνει ήδη Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, όπως ο πρέσβης της Ε.Ε. στα Σκόπια Σαμουήλ Σμπογκάρ, ο οποίος σε συνέντευξή του σε τοπικό τηλεοπτικό σταθμό των Σκοπίων δήλωσε πως η υπόθεση, γνωστή ως Ractet 1, με την εμπλοκή της Ειδικής Εισαγγελέως, μπορεί να επηρεάσει το αίτημα της πΓΔΜ να ανοίξει συνομιλίες ένταξης στην ΕΕ τον Οκτώβριο, το Ινστιτούτο Μελετών ΕΥΝΟΜΙΑ απέστειλε την 18η Σεπτεμβρίου 2019 σε όλα τα θεσμικά ευρωπαϊκά όργανα και στην ηγεσία της Ε.Ε. εκτενή επιστολή, στην οποία επισημαίνονται οι λόγοι, που απαγορεύουν την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΠΓΔΜ στην ΕΕ.

Και συγκεκριμένα αναφέρεται:

-Έλλειψη σταθερών θεσμών που εγγυώνται τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και τα δικαιώματα του ανθρώπου όπως αυτά περιγράφονται στη Διακήρυξη της Κοπεγχάγης που καθορίζει τα κριτήρια επιλεξιμότητας των κρατών μελών της Ε.Ε.

- Η αποτίμηση της προόδου της ΠΓΔΜ από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (2018/2145 (INI) τον Μάιο του έτους 2019, όπου τα προβλήματα που επισημάνθηκαν αφορούσαν την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, την σύγκρουση

συμφερόντων, την προστασία της δικαστικής εξουσίας από πολιτικές παρεμβάσεις, και το Κράτους Δικαίου.

- Έκθεση Προόδου της αρμόδιας Ευρωπαϊκής Επιτροπής όπου επισημάνθηκαν αδυναμίες στο δικαστικό σύστημα , η διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα και το κράτος δικαίου.

- Η έκθεση της Ομάδας των Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO) του Συμβουλίου της Ευρώπης {Greco Eval5Rep (2018)7} που δημοσιεύτηκε τον 27 Ιουνίου 2019 σχετικά με την πρόληψη της διαφθοράς, όσον αφορά τις ανώτατες εκτελεστικές λειτουργίες και τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου στη Βόρεια Μακεδονία, βάση της οποίας κλήθηκε η κυβέρνηση να αυξήσει τη διαφάνεια των εργασιών της.

- Το νέο δελτίο τύπου της GRECO στις 12-8-2019 όπου αναφέρεται ότι μεταξύ των κρατών που βρίσκονται σε κατάσταση μη συμμόρφωσης ,ήτοι σε κατάσταση μη εφαρμογής των συστάσεων της GRECO συμπεριλαμβάνεται και η ΠΓΔΜ

-Η πρόσφατη έκθεση του αμερικάνικου ιδρύματος «The Heritage Foundation» (2019 Index of Economic Freedom) στην οποία διαπιστώθηκε ότι απαιτούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της διαφθοράς της κυβέρνησης και της διογκωμένης
γραφειοκρατίας.

- Οι μεταρρυθμίσεις στους τομείς του κράτους δικαίου και θεμελιωδών δικαιωμάτων, δημοκρατίας και διακυβέρνησης, οι οποίες χρηματοδοτήθηκαν με χρήματα των Ευρωπαίων πολιτών κατά το στάδιο της προενταξιακής βοήθειας , όχι μόνο δεν στέφτηκαν με επιτυχία, αλλά κινήθηκαν στην αντίθετη κατεύθυνση, όπως αποκαλύπτουν τόσο τα πρόσφατα γεγονότα όσο και οι προγενέστερες αυτών εκθέσεις των θεσμικών φορέων.

Στην 20σελιδη επιστολή τους οι επιστημονικοί συνεργάτες του Ινστιτούτου «ΕΥΝΟΜΙΑ» υπενθυμίζουν ότι τα σοβαρά συστημικά προβλήματα του κράτους δικαίου της γείτονος εντοπίστηκαν από το 2015. Τότε δημιουργήθηκε η Ειδική Εισαγγελία Διαφθοράς, επικεφαλής της οποίας ενεπλάκη στα σκάνδαλα εκβιασμών και διαφθοράς και βρίσκεται σήμερα στη φυλακή, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα δεν έχουν διερευνηθεί καταγγελίες που εμπλέκουν στο ίδιο σκάνδαλο αξιωματούχους της πΓΔΜ.

Επίσης καταγράφονται οι ενστάσεις τεσσάρων κρατών της Ε.Ε., τον Ιούνιο του 2019 στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και την μετάθεση της για τον προσεχή Οκτώβριο και αφορούσαν την αδυναμία αντιμετώπισης του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς. Οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν και επικαιροποιούν τις ενστάσεις αυτές.

Τέλος καταγράφονται οι δημόσιες δηλώσεις του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Χρίσιαν Μίκοσκι, στις 13-9-2019 ότι 8 μέλη του Κοινοβουλίου, των οποίων η ταυτότητα αποκαλύφθηκε, υποβλήθηκαν σε εκβιαστικές πιέσεις από την προφυλακισθείσα εισαγγελέα, Κατίκα Γιάνεβα με όχημα ποινικές διώξεις εις βάρος τους κατά τη διάρκεια της διαδικασίας των συνταγματικών αλλαγών, που προέβλεπε η συμφωνία των Πρεσπών, οι οποίοι είναι έτοιμοι να το επιβεβαιώσουν - καταθέσουν στις αρμόδιες αρχές.
---------------------------------------------------------------------------------
*Η Τζώρτζια Κοντράρου είναι δημιοσιογράφος