Χρ. Ι. Στεφανάδης

Δηλαδή για πρώτη φορά περιέγραψε ότι κάθε σώμα στο σύμπαν έλκει όλα τα υπόλοιπα και ότι όσο μεγαλύτερη μάζα έχει το σώμα, τόσο πιο “δυνατά” τα έλκει, ενώ όσο μεγαλώνει η απόσταση δύο σωμάτων, τόσο εξασθενεί η μεταξύ τους έλξη. Βάση αυτής της αρχής, κινούνται οι πλανήτες.

Οι 3 όμως νόμοι κίνησης του Νεύτωνα που ακολούθησαν και που δημοσιεύθηκαν στο ίδιο επιστημονικό δοκίμιο “Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica” το 1687, αποτέλεσαν ίσως το πιο ολοκληρωμένο επιστημονικό έργο της Ιστορίας και την βάση της κλασικής μηχανικής.

Ο πρώτος νόμος του Νεύτωνα είναι γνωστός ως “Ο νόμος της Αδράνειας”. Με απλά λόγια, χωρίς την επίδραση κάποιας εξωτερικής δύναμης, κάθε αντικείμενο έχει την ιδιότητα να διατηρεί σταθερή την ταχύτητα και την κατεύθυνση του ή την ακινησία του .

Ο δεύτερος νόμος εξηγεί την επίδραση μιας δύναμης πάνω σε ένα σώμα: “Η συνισταμένη των δυνάμεων που ασκούνται σε ένα σώμα, ισούται με το ρυθμό μεταβολής της ορμής του σώματος” που σημαίνει πως μια δύναμη έχει την ικανότητα να αυξομειώνει την ταχύτητα του σώματος όπου ασκείται, ή να το κρατάει και ακίνητο .

Ο τρίτος νόμος αναφέρει ότι “Οι δυνάμεις που εξασκούνται από την αλληλεπίδραση δύο σωμάτων είναι πάντα ίσες κατά το μέτρο και αντίθετες κατά τη φορά” , και περιγράφει το φαινόμενο Δράση = Αντίδραση. Δηλαδή, όση δύναμη ασκήσει ένα σώμα σε ένα άλλο, ακριβώς την ίδια θα δεχτεί από αυτό.

Η Κλασική μηχανική που θεμελίωσε ο Νεύτωνας, παρότι συμπληρώθηκε από την κβαντική μηχανική που εισήγαγε ο Μαξ Πλανκ πολύ αργότερα (το 1900) για να ερμηνεύει κυρίως φαινόμενα του μικρόκοσμου, βοήθησε καθοριστικά τον άνθρωπο να κατανοήσει τον φυσικό κόσμο και το σύμπαν…

…Οι νόμοι του Νεύτωνα όμως, θα μπορούσαν μεταφορικά, να εφαρμοστούν και στις σχέσεις των ανθρώπων, τις διαδραστικές σχέσεις κοινωνικών ομάδων και κρατών, αλλά και στην πολιτική!

Επισημαίνεται ότι η πολιτική είναι το σύνολο των μέτρων που λαμβάνονται, καθώς και των μεθόδων και διαδικασιών που ακολουθούνται, προκειμένου επιτευχθούν σκοποί κυβερνήσεων, κρατών αλλά και πολιτικών κομμάτων.

Επίσης σημειώνεται ότι η πολιτική αποτελεί όχι μόνο τέχνη, αλλά και επιστήμη που παράγει και εφαρμόζει ιδέες σε ζωτικά ζητήματα των πολιτών που αφορούν όλες τις κοινωνικές δραστηριότητες .
Αλλά πως μπορούν να εφαρμοσθούν μεταφορικά οι τρείς νόμοι του Νεύτωνα στην πολιτική;

Ο πρώτος νόμος, ο νόμος της Αδράνειας: Εάν σε μια δημοκρατική διακυβέρνηση δεν υπάρχει ουσιαστική αντιπολίτευση ώστε να παρεμβαίνει ως “εξωτερική δύναμη” στις κυβερνητικές επιλογές, τότε η κυβερνητική πολιτική θα κινείται ανεξέλεγκτα ή θα ευρίσκεται σε καθεστώς αδράνειας…

Ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα που εξηγεί ότι η επίδραση της συνισταμένης των δυνάμεων που ασκούνται σε ένα σώμα, ισούται με το ρυθμό μεταβολής της ορμής του σώματος. Ως συνισταμένη των δυνάμεων που ασκούνται στην κυβερνητική πολιτική, μπορεί να θεωρηθούν όλες οι δυνάμεις που προέρχονται από τα αντιπολιτευόμενα κόμματα και όχι μόνο από την αξιωματική αντιπολίτευση..

Όλες αυτές οι δυνάμεις, μπορεί να τροποποιήσουν την κίνηση ή την αδράνεια μίας κυβερνητικής πολιτικής…

Ο τρίτος νόμος του Νεύτωνα, που αναφέρεται στην αντίδραση, θα μπορούσε να ερμηνεύσει κάθε κυβερνητική αστοχία στην εφαρμοζόμενη πολιτική, που προκύπτει από υπέρμετρη και άστοχη δράση της αντιπολιτευτικής πρακτικής σε κάθε ενέργεια μιας κυβέρνησης. Δηλαδή συμμετρική ή ασύμμετρη “αντίδραση” της κυβέρνησης σε υπερβολική “δράση” της αντιπολίτευσης…

Σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα, η εφαρμογή αυτών των νόμων της φυσικής, όταν γίνεται με σύνεση, με μέτρο και με γνώμονα το συμφέρον του λαού και όχι με την αντίληψη ότι η κυβερνητική εξουσία και ο ρόλος της αντιπολίτευσης είναι αυτοσκοπός, προάγει την πρόοδο, την ανάπτυξη και την ευημερία. Σε αντίθετη περίπτωση, όταν μια κυβέρνηση δεν έχει ουσιαστικά αντιπολίτευση ή όταν η αντιπολίτευση δεν υπηρετεί τον θεσμικό της ρόλο, η “κίνηση” της κυβερνητικής πολιτικής μπορεί να γίνει ανεξέλεγκτη ή ακόμα να υπάρξει στατική και αντιπαραγωγική αδράνεια.

Ακραία περίπτωση αποτελούν τα μη δημοκρατικά και δικτατορικά καθεστώτα. Εκεί η απουσία αντιπολίτευσης αφήνει ανεξέλεγκτη την κυβέρνηση να εφαρμόζει την επιλεγμένη πολιτική της. Στην συντριπτική πλειονότητα όμως των περιπτώσεων, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι καταστροφικά για ένα λαό αλλά και για ένα έθνος… Ένα παράδειγμα είναι η ελληνική επταετής δικτατορία, με τα τραυματικά για το έθνος μας αποτελέσματα στην Κύπρο…

… Αυτή την κοινοβουλευτική περίοδο στην χώρα μας αντικειμενικά, ενώ η κυβέρνηση – όχι σε επίπεδο υποσχέσεων, αλλά επί του πεδίου – νομοθετεί παραγωγικά σε όλους τους τομείς, δυστυχώς η αντιπολίτευση (αξιωματική αλλά και συνολικά), στις περισσότερες περιπτώσεις λειτουργεί μη παραγωγικά, αντιδρώντας ακόμα και στα αυτονόητα.. Με αποτέλεσμα ούτε ο πρώτος νόμος του Νεύτωνα να λειτουργεί θετικά, αφού χωρίς ουσιαστική αντιπολίτευση η κυβέρνηση κινείται μόνη της προς την εξέλιξη, αλλά και αδρανεί σε ορισμένες περιπτώσεις…

Βέβαια ούτε ο δεύτερος νόμος του Νεύτωνα να λειτουργεί προς την θετική κατεύθυνση για την κοινωνία, αφού συνολικά οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης δεν συντονίζονται ώστε να αποτελέσουν μια συνισταμένη πρόοδο.
Τελικά, ο τρίτος νόμος του Νεύτωνα, υπερλειτουργεί, αφού με την ανεξέλεγκτη και χωρίς στόχευση άσκηση πίεσης (δράσης) προς την κυβέρνηση, προκαλείται σε πολλές περιπτώσεις ανάλογη υπέρμετρη αντίδραση από την κυβέρνηση, με αποτέλεσμα την τροχοπέδη του κυβερνητικού έργου, σε ορισμένους τομείς.

…Διάβασα πρόσφατα στο διαδίκτυο σχόλιο για τους εμβολιασμούς και τους αρνητές του εμβολίου για τον κορωνοϊό, από ένα συμπολίτη μας, προφανώς νοσταλγό της δικτατορίας : “…έπρεπε να ήταν ο Παπαδόπουλος. Θα εμβολιαζόταν ακόμα και οι …κότες!”

Δεν χρειάζονται Παπαδόπουλοι για να λειτουργήσει η κοινωνία μας.

Η δημοκρατία μας, αυτό το πολίτευμα που αποτελεί ελληνική ιδέα, εφαρμογή και δώρο στην ανθρωπότητα, χρειάζεται σύμφωνα με την μεταφορική έννοια των νόμων του Νεύτωνα, κυβέρνηση φωτισμένη και ικανή και αντιπολίτευση ανάλογού επιπέδου.

Κυβέρνηση κατά την άποψή μου, έχομε με αυτές τις προδιαγραφές…


*Ο Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης
είναι Καθηγητής Καρδιολογίας