Το Εθνικό Σύστημα Υγείας Σήμερα

Με το ΕΣΥ υπήρξε λειτουργική ενοποίηση των δημοσίων μονάδων υγείας της χώρας μας και ο Έλληνας ασθενής είχε την δυνατότητα να τυγχάνει ιατρικής περίθαλψης με ευκολότερο και αποτελεσματικότερο τρόπο. Με τις διαδικασίες που θεσπίσθηκαν, πολλοί έμπειροι ιατροί στελέχωσαν τα νοσοκομεία σε ένα καθεστώς πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Με την πάροδο όμως του χρόνου, αναδείχθηκαν οι εγγενείς αδυναμίες του συστήματος, που αφορούσαν κυρίως την έλλειψη ικανών κινήτρων ώστε να συνεχιστεί η ικανοποιητική προσέλευση νέων ιατρών, κυρίως ορισμένων ειδικοτήτων. Η κατάσταση επιδεινώθηκε, με την φυγή στο εξωτερικό μεγάλου αριθμού ιατρών , που συνέβη κυρίως κατά την περίοδο της πανδημίας.

Το πρόβλημα σήμερα έχει πάρει πολύ σοβαρές διαστάσεις, κυρίως για τις μονάδες υγείας της περιφέρειας και ακόμα περισσότερο των απομακρυσμένων νησιών της χώρας μας. Από την μελέτη των στοιχείων, προκύπτει ότι το θέμα δεν είναι μόνο οικονομικό. Οι γιατροί του ΕΣΥ επιπλέον αισθάνονται αδικημένοι σε σχέση με τους συναδέλφους τους στρατιωτικούς και πανεπιστημιακούς, που υπηρετούν σε στρατιωτικά και πανεπιστημιακά νοσοκομεία. Και αυτό προκύπτει από την υποχρέωση μέχρι πρότινος της μη δυνατότητας άσκησης ιδιωτικού επαγγέλματος, μετά το υποχρεωτικό ωράριο στις μονάδες του ΕΣΥ.

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, η Κυβέρνηση προχώρηση στην θεσμοθέτηση, πέραν των άλλων κινήτρων, και στην παροχή δυνατότητας υπό προϋποθέσεις , άσκησης ιδιωτικού επαγγέλματος για τους νοσοκομειακούς ιατρούς. Ο Υπουργός Υγείας, πολύ πρόσφατα, με διυπουργική απόφαση ενεργοποίησε το σχετικό νομοθέτημα. Αλλά για να λειτουργήσουν θετικά τα νέα μέτρα, χρειάζεται χρόνος. Χρόνος για τον επανασχεδιασμό στις ειδικότητές των γιατρών, χρόνος για αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος των γιατρών που έφυγαν στο εξωτερικό να επαναπατρισθούν, χρόνος για τις διαδικασίες κρίσεων για τους γιατρούς που οι αιτήσεις τους για πρόσληψη εκκρεμούν…
Οι ανάγκες όμως των νοσοκομείων είναι επείγουσες. Ειδικότερα των νοσοκομείων της περιφέρειας και των νησιών μας. Δεν μπορεί να γίνει ανεκτό, να υπάρχουν Έλληνες πολίτες δεύτερης κατηγορίας.

Είναι αυτονόητο, ότι όλοι οι άνθρωποι σε μια σύγχρονη κοινωνία πρέπει να έχουν ίσα δικαιώματα. Ίσα δικαιώματα στην ζωή , στον νόμο, στην ελευθερία, στην αξιοπρέπεια, στους κανόνες απόκτησης περιουσίας. Ίσοι στο δικαίωμα για παιδεία και υγεία... Όλα αυτά τα δικαιώματα είναι κατοχυρωμένα σε όλα τα πολιτισμένα κράτη, έχουν κατακτηθεί μέσα από αγώνες , πολέμους και αίμα και έχουν καταγραφεί σε ιστορικές διακηρύξεις, όπως στην Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ στις 4 Ιουλίου 1776, που αναφέρει:
“Δεχόμαστε τις εξής αλήθειες ως αυταπόδεικτες, πως όλοι οι άνθρωποι δημιουργούνται ίσοι, και προικίζονται από τον Δημιουργό τους με συγκεκριμένα απαραβίαστα δικαιώματα, μεταξύ των οποίων είναι το δικαίωμα στη Ζωή, το δικαίωμα στην Ελευθερία, και το δικαίωμα στην επιδίωξη της Ευτυχίας.”
Ή στην Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (10 Δεκεμβρίου 1948) του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, που αναφέρει στο πρώτο άρθρο:
“Όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και στα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης…”

‘Η ακόμα, όπως καταγράφηκε στο Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος στην Τροιζήνα (1η Ιανουαρίου 1822):
“Όλοι οι Έλληνες εισίν όμοιοι ενώπιον των νόμων άνευ τινός εξαιρέσεως, ή βαθμού, ή κλάσεως, ή αξιώματος.

Όσοι έξωθεν ελθόντες, κατοικήσωσιν, ή παροικήσωσιν εις την επικράτειαν της Ελλάδος, εισίν όμοιοι με τους αυτόχθονας κατοίκους ενώπιον των Νόμων…”

Σήμερα αντιμετωπίζουμε σοβαρότατο πρόβλημα στελέχωσης των Νοσοκομείων του ΕΣΥ της χώρας μας. Οι βασικότεροι λόγοι αναφέρθηκαν προηγουμένως.
Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι αποδεκτό, στις υπηρεσίες υγείας , να υπάρχουν συμπολίτες μας διαφορετικών κατηγοριών.

Δεν είναι αποδεκτό, ακόμα και σε μεγάλα νησιά μας , όπως η Σάμος, ένας ασθενής με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο , εάν δεν διακομισθεί σε νοσοκομείο του κέντρου με την όποια καθυστέρηση (που συνεπάγεται μη αναστρέψιμες βλάβες), να νοσηλεύεται εκεί, με μεθόδους της προηγούμενης 20ετίας…
… Ως γιατρός, υπηρέτησα , εκτός από το ιδιωτικό επάγγελμα, σε όλες τις δομές υγείας της χώρας μας. Σε στρατιωτικές μονάδες και νοσοκομεία, σε αγροτικό ιατρείο ( ήταν υποχρεωτικό…) , στο (πρώην) ΙΚΑ , στο ΕΣΥ και σε πανεπιστημιακό νοσοκομείο.

Πιστεύω ότι γνωρίζω και την προσφορά του συστήματος υγείας μας στον Έλληνα ασθενή, αλλά και τις παθογένειες του , που η σοβαρότερη είναι η άνιση δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών, που έχει βασικά σχέση με την γεωγραφική κατανομή του πληθυσμού μας.

Το πρόβλημα γίνεται συνεχώς οξύτερο, αφού η ιατρική εξελίσσεται με εκθετικούς ρυθμούς και το ίδιο συμβαίνει και με την ιατρική τεχνολογία.

Πως αντιμετωπίζεται το πρόβλημα;

-Στελέχωση (πλήρη) των μονάδων υγείας όλης της χώρας με ιατρούς ειδικοτήτων, νοσηλευτές και παραϊατρικό προσωπικό.
-Ιατροτεχνολογικός σύγχρονος εξοπλισμός.
-Κτηριακές υποδομές.

Το πρόβλημα είναι διαχρονικό και πολυπαραμετρικό. Δεν μπορεί αποτελεσματικά να λυθεί άμεσα. Υπάρχουν όμως άμεσα μέτρα τακτικής (που ενεργοποιούνται από την Κυβέρνηση) και μέσο-μακροπρόθεσμη στρατηγική, που επίσης σχεδιάζεται.

Χρειάζεται όμως, συνεργασία, συστράτευση και ομοψυχία όλων. Και των λειτουργών της υγείας και της πολιτικής ηγεσίας και των πολιτικών κομμάτων…
Γιατί η υγεία του λαού μας και η προστασία της, είναι πάνω από όλα!





*Ο Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης είναι Καθηγητής Καρδιολογίας