Χρ. Ι. Στεφανάδης

Για να προστατευθεί η δημοκρατία της Ρώμης, βάσει νόμου (γνωστού ως imperium), τον ποταμό αυτό, δεν επιτρεπόταν να περάσει κανείς ένοπλος Ρωμαίος στρατηγός με τον στρατό του τον ποταμό αυτό, κατά την επιστροφή του στην Ρώμη. Όποιος στρατηγός τολμούσε να περάσει τον Ρουβίκωνα, θεωρούνταν πραξικοπηματίας και η ποινή ήταν ο θάνατος.

Ο Ιούλιος Καίσαρας όμως, με την 13η Λεγεώνα που διοικούσε, διέσχισε τον Ρουβίκωνα την 10η Ιανουαρίου του έτους 49 π.Χ. και μπήκε ένοπλος στη Ρώμη. Πολέμησε με τον Πομπήιο, νίκησε και έγινε αυτοκράτορας.

Η ενέργεια του ήταν τόσο σημαντική, που η φράση “διέβη τον Ρουβίκωνα”, έμεινε στην ιστορία και σημαίνει ότι από κάποια ενέργεια, και μετά δεν υπάρχει επιστροφή… Τότε ο Καίσαρας φαίνεται ότι είπε και το περίφημο “Ο κύβος ερρίφθη”. Σήμερα, αντί το “διέβη τον Ρουβίκωνα” μιλάμε για υπέρβαση των “κόκκινων γραμμών”. Αναφερόμαστε σε κόκκινες γραμμές, όταν θέλουμε να τονίσουμε με έμφαση, ότι αυτό που επικαλούμαστε, είναι το τελευταίο όριο ανοχής.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, η πολιτική ζωή του τόπου μας συνεχώς διολισθαίνει σε ατραπούς που πιθανότατα οδηγούν σε αδιέξοδα. Για να γίνω συγκεκριμένος, αναφέρομε στο θέμα της τραγωδίας των Τεμπών. Καταρχήν να επισημάνω με την μεγαλύτερη δυνατή έμφαση, ότι δεν υπάρχει εμφρων άνθρωπος, κανονικός άνθρωπος, που να μην έχει συγκλονισθεί και να μην έχει πενθήσει από την τραγωδία αυτή , με τον άδικο θάνατο των 57 κυρίως παιδιών στα Τέμπη, την αποφράδα ημέρα της 28ης Φεβρουαρίου του 2023. Το τραγικό δυστύχημα διερευνά η ελληνική δικαιοσύνη. Το διερευνά με τους ρυθμούς που επιβάλλονται από την σοβαρότητα του γεγονότος, από τον τεράστιο όγκο των στοιχείων, των μαρτυριών, των πραγματογνωμοσυών και με την τεράστια ευθύνη στους νεκρούς, στους χαροκαμένους συγγενείς και κυρίως στην την τεράστια ευθύνη προς την αλήθεια.

Μερίδα της αντιπολίτευσης, με διαφορετική ένταση, διαφορετικά επιχειρήματα, αλλά και ίσως διαφορετικούς στόχους, στους οποίους εμπλέκεται η αναζήτηση της αλήθειας με την επιθυμία κατάρρευσης της κυβέρνησης, έχουν αναδείξει το θέμα σε τέτοιο επίπεδο, που να μονοπωλεί τις πολιτικές αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις και μάλιστα σε μία εποχή που συντελούνται στην περιοχή μας κοσμογονικές αλλαγές σε γεωπολιτικό επίπεδο. Αμφισβητούν τις διαδικασίες της δικαστικής έρευνας, αμφισβητούν την δικαιοσύνη και καταλογίζουν στην κυβέρνηση προσπάθεια συγκάλυψης. Και όλα αυτά ετεροχρονισμένα. Χωρίς να αναμένουν την δικαστική απόφαση, που θα προκύψει από την διαδικασία που προβλέπεται θεσμικά στην δημοκρατία μας και που μετα αβίαστα θα μπορούν να κρίνουν την όποια απόφαση, αγνοώντας το διαχρονικό ρητό που διατύπωσε ο Φωκυλίδης από την Μίλητο τον 5ο αιώνα π.χ.

«Μηδέ δίκην δικάσης, πριν αμφοίν μύθον ακούσης». Και αυτό κάνει η δικαιοσύνη.

Αλλά το σοβαρότερο είναι, ότι η ακραία πολιτική αντιπαράθεση, διαχέεται στην κοινωνία ως ένα πέπλο τοξικής ομίχλης και ο μέσος πολίτης βομβαρδίζεται από ερεθίσματα που του προκαλούν σύγχυση και αμφιθυμία.

Ο πατέρας της ψυχανάλυσης, ο Ζίγκμουντ Φρόυντ, διατύπωσε την άποψη ότι οι κοινωνίες καθοδηγούνται από πρωτόγονα ένστικτα της ανθρώπινης ψυχής, τα οποία οδηγούν τον άνθρωπο να εκδηλώνει, κάτω από προϋποθέσεις, βίαιη συμπεριφορά και επιθετικότητα. Και πίστευε ότι αυτές οι δυνάμεις μπορούν να οδηγήσουν τις κοινωνίες σε αποσύνθεση. Με αυτά τα δεδομένα, συμπέραινε ότι οι Λαϊκές μάζες μπορεί να χειραγωγηθούν όταν κάποιος χρησιμοποιήσει τις επιθυμίες και τους φόβους τους προς όφελός του.

Με βάση αυτή την ψυχαναλυτική θεωρία, αναπτύχθηκε μια νέα κυβερνητική πρακτική για τον έλεγχο των πολιτών, η οποία βασίζεται στην άποψη ότι όταν ικανοποιούνται οι ασυνείδητες επιθυμίες τους, τότε αυτοί γίνονται πειθήνιοι. Αυτές οι κυβερνητικές πρακτικές, εφαρμόστηκαν σε αρκετές χρονικές περιόδους και στη χώρα μας, ιδιαίτερα μετά τη μεταπολίτευση. Οι ασυνείδητες αυτές επιθυμίες, μπορεί να αφορούν απόκτηση υλικών αγαθών που οδηγούν σε υπερκαταναλωτισμό, ή να αφορούν ιδεολογήματα. Τα ιδεολογήματα αυτά μπορεί να έχουν πολιτικό πρόσημο (φιλελεύθερο, σοσιαλιστικό ή κομουνιστικό), να έχουν πατριωτικό πρόσημο, όπως το “έξω οι βάσεις του θανάτου” και το “βυθίσατε το χώρα”, ή να έχουν ακόμα και εθνικιστικό πρόσημο, όπως “έξω οι μετανάστες”. Στην προκειμένη περίπτωση, με τις αχαλίνωτες επιθέσεις μερίδας της αντιπολίτευσης στην κυβέρνηση, στους θεσμούς, στην δικαιοσύνη και προσωποποιημένα σε πολιτικούς αντιπάλους, διεγείρονται αυτοί οι ψυχικοί μηχανισμοί . Και ο μέσος πολίτης, συνδέει την τραγωδία των Τεμπών και τα όποια λάθη στην διαχείριση της αναζήτησης της αλήθειας, με άλλα σοβαρά προβλήματα που τον απασχολούν, όπως το κόστος ζωής, η ασφάλεια και η υγεία.

Και ο μέσος πολίτης, εκφράζει τη μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας μας , και η άποψή του καταγράφεται στις διαδοχικές δημοσκοπήσεις, που δείχνουν αντισυστημική εκτροπή στην πρόθεση ψήφου. Γιατί προφανώς, η συλλογική κοινωνική συνείδηση πλησιάζει τις “κόκκινες γραμμές” και την “διάβαση του Ρουβίκωνα”.

Γιατί όπως είπε και μαθητής του Φρόυντ, Εδουάρδος Μπερνέζ,
“ Ο μέσος πολίτης είναι ο πιο ευαίσθητος αισθητήρας που υπάρχει στην Γη..”