Κίνηση στους δρόμους: Το «σύνδρομο black» στο κυκλοφοριακό που ήρθε στην Αθήνα και σε τι οφείλεται

«Μαύρες». Έτσι χαρακτήριζαν οι Αμερικανοί αστυνομικοί -και δη αυτοί της Τροχαίας- τις ημέρες που η κίνηση στους δρόμους ήταν αφόρητη. Σχεδόν παραδοσιακά, οι μέρες μετά τη γιορτή των Ευχαριστιών, σηματοδοτούσαν τη… μεγάλη έξοδο των καταναλωτών για τα γιορτινά ψώνια, ενόψει των Χριστουγέννων. Αυτό το φαινόμενο έχει, τα τελευταία χρόνια, μεταφερθεί και στην Ελλάδα.

Για την πρωτεύουσα, την Αθήνα, οι βασικές οδικές αρτηρίες αυτή τη μέρα, μοιάζουν να έχουν πάθει… έμφραγμα. Μποτιλιαρίσματα και αναμονές ακόμα και ωρών στον Κηφισό, την Κηφισίας, την παραλιακή, την Κατεχάκη, ακόμα και την Αττική Οδό, έχουν αρχίσει να μοιάζουν με το αναμενόμενο- ιδιαίτερα κατά τις ώρες αιχμής. Και όσο πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, οι πολίτες κυκλοφορούν περισσότερο για ψώνια, ή για βόλτα, ώστε να νιώσουν τη γιορτινή ατμόσφαιρα.

Με τον όρο «Black Friday» να έλκει την προέλευσή του από την Αστυνομία της Φιλαδέλφειας που χρησιμοποιούσε τον όρο «Black with traffic» (Μαύρη με κίνηση) από τα τέλη της δεκαετίας του ‘50, όπως έχουν περιγράψει οι αστυνομικοί ρεπόρτερ της εποχής Joseph P. Barrett και Nathan Kleger («οικειοποιηθήκαμε τον αστυνομικό όρο "Μαύρη Παρασκευή" για να περιγράψουμε τις τρομερές συνθήκες κυκλοφορίας»), καθώς η Black Friday «εισήχθη» στην Ελλάδα, δεν θα μπορούσε να λείπει και η… προέλευσή της.

Με τους συγκοινωνιολόγους να εξηγούν ότι όσο πλησιάζουν οι γιορτές των Χριστουγέννων, τόσο θα επιδεινώνεται το κυκλοφοριακό πρόβλημα, πολλοί απορούν σχετικά με το πώς προκαλείται το μποτιλιάρισμα, παρά τα έκτακτα μέτρα που έχει λάβει η Τροχαία. Η απάντηση -εκτός από το αυτονόητο, ότι δηλαδή τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στην Αθήνα είναι περισσότερα από όσα μπορεί να διαχειριστούν οι οδικές της αρτηρίες- είναι πολυσύνθετη.

Πώς προκαλείται το μποτιλιάρισμα

Στην Αττική κυκλοφορούν περισσότερα από 2,5 εκατομμύρια ΙΧ αυτοκίνητα, τα οποία, όπως εξηγούν εξειδικευμένοι στην οδική ασφάλεια και τις συγκοινωνίες επιστήμονες, προτιμούν για τις μετακινήσεις τους, έναντι των δικύκλων και των ΜΜΜ, οι πολίτες.

Όσο αυξάνεται η ανάπτυξη στη χώρα, μειώνεται η ανεργία και άρα αυξάνεται ο αριθμός των ανθρώπων που κινείται στους δρόμους. Επιπλέον αυξάνονται οι συνολικές μετακινήσεις προσώπων και αγαθών. Τα logistics, δηλαδή, τα οποία έχουν αυξηθεί σημαντικά λόγω της αύξησης της εμπορικής δραστηριότητας, λένε συγκοινωνιολόγοι, εξηγώντας ότι όσο αναπτύσσονται, εκτός του τουρισμού, τα logistics και ο βασικός λιμένας της χώρας, αυξάνονται τα βαρέα οχήματα, ιδιαίτερα από και πρός Ασπρόπυργο και Ελευσίνα, ενώ ταυτόχρονα μειώνονται τα δίκυκλα και μειώνεται ο κόσμος που χρησιμοποιεί τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.

Αρχικά, είναι το φαινόμενο του μπουκαλιού. Σκεφτείτε μια οδική αρτηρία ως ένα μπουκάλι, στο οποίο βρίσκεστε στον πάτο του. Στο πώμα, βρίσκεται ένας οδηγός, ο οποίος ακινητοποιείται λόγω μηχανικής βλάβης- άρα το σφραγίζει. Ή, όσοι εισάγονται στον λαιμό του μπουκαλιού, πηγαίνουν με… βασανιστικά αργή ταχύτητα, ή «κόβουν» τους άλλους οδηγούς, αλλάζοντας λωρίδες διαρκώς με σκοπό να πάνε πιο γρήγορα. Το αποτέλεσμα είναι πάντα το ίδιο: Το υπόλοιπο… μπουκάλι την πληρώνει με συμφόρηση.

Αιτία μποτιλιαρίσματος είναι και τα παράνομα και διπλοπαρκαρισμένα οχήματα. Το φαινόμενο αυτό είναι ο ορισμός του αντικοινωνικού, με δεδομένο ότι ο οδηγός ο οποίος διπλοπαρκάρει, ουσιαστικά αφαιρεί μια λωρίδα κίνησης από όσους κινούνται στον δρόμο αυτό. Αυτό σημαίνει ότι όσοι έρχονται πίσω του, θα πρέπει να «στριμωχτούν» στην ελεύθερη λωρίδα, κόβοντας τους άλλους διερχόμενους και προκαλώντας καθυστερήσεις στους πίσω τους. Σαν ένα κύμα, αυτό μεταδίδεται όλο και πιο πίσω, προκαλώντας κυκλοφοριακό χάος. Για παράδειγμα, σε δρόμους όπως η 3η Σεπτεμβρίου, η Ελ. Βενιζέλου (Θησέως) στην Καλλιθέα, η Αριστοτέλους, η Αχαρνών κ.α. έχουν σταθμευμένα αυτοκίνητα σε μόνιμη βάση στις λωρίδες κυκλοφορίας, γεγονός που αυξάνει την κίνηση. Και η παραβίαση των φαναριών ή της σηματοδότησης δυσχεραίνει την κυκλοφορία, προκαλώντας ατυχήματα. Τα ατυχήματα, είναι κάτι που θα πρέπει να σταθούμε. Η Περιφέρεια καταγράφει μόνο στη λ. Κηφισού 8 συμβάντα ακινητοποιήσεων οχημάτων τη μέρα (από βλάβη, ή σύγκρουση) που προκαλούν επίσης καθυστερήσεις.

Κάτι παρεμφερές συμβαίνει και με την κίνηση στη ΛΕΑ. Αυτή η συνήθεια κίνησης στη ΛΕΑ, όπως εξηγούν συγκοινωνιολόγοι προκαλεί μποτιλιαρίσματα. Αυτό συμβαίνει επειδή όσοι τη χρησιμοποιούν, αναγκαστικά κάποια στιγμή επανέρχονται στη δεξιά, νόμιμη λωρίδα κυκλοφορίας. Όταν για παράδειγμα, κάποιος μπαίνει στη ΛΕΑ της λ. Κηφισού μετά τη Δυρραχίου, θα αναγκαστεί να περάσει στη δεξιά λωρίδα στο ύψος της Νέας Φιλαδέλφειας (που τελειώνει η ΛΕΑ), αναγκάζοντας αυτούς που έρχονται στη λωρίδα να κόψουν ταχύτητα και προκαλώντας κίνηση πίσω του.

78 χαμένες ώρες τον χρόνο

Σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας INRIX, η Αθήνα είναι η 26η πόλη στον κόσμο με τη μεγαλύτερη κυκλοφοριακή επιβάρυνση, με τους οδηγούς να χάνουν κατά μέσο όρο 78 ώρες τον χρόνο ακινητοποιημένοι σε μποτιλιαρίσματα. Τουλάχιστον, δεν χάνουν τις 156 που χάνουν οι Λονδρέζοι ή τις 138 του Σικάγο.

Αυτό το φαινόμενο βέβαια, δεν είναι καινούριο, αλλά επιδεινώνεται. Δηλαδή το πρωί, περί τις 8 με 9, που είναι ώρες αιχμής, στο ρεύμα καθόδου προς Πειραιά, το μποτιλιάρισμα ξεκίναγε από τον κόμβο της Αττικής Οδού, τα προηγούμενα χρόνια. Σήμερα, η κατάληψη, δηλαδή τα ακινητοποιημένα, ξεκινούν από τη γέφυρα Καλυφτάκη. Οι συγκοινωνιολόγοι λένε πως η εικόνα αυτή είναι ενδεικτική καθώς η λ. Κηφισού είναι το βαρόμετρο της κυκλοφορίας και ειδικότερα το ρεύμα που συνδέει το βόρειο τμήμα του νομού με τον Πειραιά.

Ο γενικός γραμματέας του Συνδέσμου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, Θανάσης Τσιάνος, έχει εξηγήσει στο protothema.gr, ότι η κίνηση «απλώνει» όχι μόνο χιλιομετρικά, αλλά και χρονικά. «Τα προηγούμενα χρόνια, είχαμε κίνηση τις ώρες αιχμής, δηλαδή 8 με 10 το πρωί. Τώρα πλέον, η αιχμή μεταφέρεται και 4 με 6 με το απόγευμα και 2 το μεσημέρι και 12, αλλά και άλλες ώρες, όσο οι οδηγοί επιχειρούν να κινηθούν σε εναλλακτικές ώρες για να γλιτώσουν την κίνηση. Γι' αυτό και είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς το φαινόμενο, επειδή αλλάζουν οι ώρες, αλλά αυξάνεται επιπλέον η κίνηση και στις εναλλακτικές διαδρομές».

Αυτό, βέβαια, δεν ήταν κάτι που δεν περίμεναν οι συγκοινωνιολόγοι. «Εμείς"», λέει ο κ. Τσιάνος, "«σαν Σύνδεσμος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, είχαμε επισημάνει ότι ο κορεσμός στο οδικό δίκτυο θα υπήρχε από τις αρχές του 2010. Και αυτό θα είχε γίνει εάν δεν παρεμβαλλόταν η κρίση, στη διάρκεια της οποίας, δυστυχώς, δεν πάρθηκαν τα μέτρα που έπρεπε».



Ειδήσεις σήμερα:

Μητσοτάκης για Σούνακ: Ατυχές γεγονός, δεν θα επηρεάσει τις σχέσεις με Βρετανία, θετική η δημοσιότητα για τα Γλυπτά

Μαθητές γυμνασίου στο Ηράκλειο βρέθηκαν ημιλιπόθυμοι σε τουαλέτα σχολείου

Δείτε βίντεο με σωματοφύλακες ράπερ να χτυπούν άγρια νεαρό που ζήτησε να βγει μαζί του φωτογραφία