Εμβολιασμός: Το σκεπτικό της Επιτροπής για τους 12-14 - «Πηγή» νέων επιδημικών εξάρσεων τα παιδιά

Πρόσβαση στο εμβόλιο κατά της λοίμωξης Covid-19 αποκτούν από τις 30 Ιουλίου και τα παιδιά 12-14 ετών στη χώρα μας. Η ανίχνευση κρουσμάτων κορωνοϊού σε παιδιά και εφήβους έχει αυξηθεί ραγδαία το τελευταίο διάστημα λόγω των διαγνωστικών ελέγχων που είναι απαραίτητοι για τα ταξίδια με πλοία και αεροπλάνα αλλά και του αυστηρού υγειονομικού πρωτοκόλλου που εφαρμόζεται στις παιδικές κατασκηνώσεις.

Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών αξιολογώντας τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα και ενσωματώνοντας τις εγκριτικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA), έδωσε χθες Δευτέρα το πράσινο φως για τον εμβολιασμό και των παιδιών 12-14 ετών. Να σημειωθεί ότι από τις 15 Ιουλίου είναι σε εξέλιξη ο προγραμματισμός ραντεβού για εμβολιασμό 300.000 εφήβων 15-17 ετών - έχουν ήδη προγραμματιστεί 30.000 ραντεβού.

Ο προγραμματισμός ραντεβού των παιδιών 12-14 ετών μπορεί να γίνει μέσω του emvolio.gov.gr, των φαρμακείων και των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ) με τον Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ) του παιδιού και συγκατάθεση του γονέα/κηδεμόνα.

Αποτελεσματικά και ασφαλή τα παιδιατρικά mRNA εμβόλια της Covid-19

Το δοσολογικό σχήμα των δύο εγκεκριμένων εμβολίων (Comirnaty των Pfizer/BioNTech και Spikevax της Moderna) είναι όμοιο με αυτό που χορηγείται στους ενήλικες, δηλαδή δύο δόσεις με μεσοδιάστημα τριών (21 ημέρες για το Comirnaty) ή τεσσάρων εβδομάδων (28 ημέρες για το Spikevax).

Σύμφωνα με κλινικές δομικές και τα δύο εμβόλια τεχνολογίας mRNA είναι αποτελεσματικά και ασφαλή για παιδιατρική χρήση.

Συγκεκριμένα μελέτη που έγινε σε 3.732 παιδιά 12-17 ετών έδειξε ότι το εμβόλιο της Moderna παρήγαγε όμοια ανοσοαπόκριση με αυτή που έχει παρατηρηθεί σε άτομα 18-25 ετών, ενώ κανένα εκ των 2.163 παιδιών που έκαναν το εμβόλιο δεν εκδήλωσε λοίμωξη Covid-19 όταν εκτέθηκε στον SARS-CoV-2, εν αντιθέσει με τα 1.073 παιδιά που έκαναν εικονικό (placebo) εμβολιασμό. Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν όμοιες με αυτές που έχουν καταγραφεί στους ενήλικες και περιλαμβάνουν: πόνο και οίδημα στο σημείο της έγχυσης, κόπωση, κεφαλαλγία, μυϊκούς πόνους και αρθραλγία, ρίγη, ναυτία, έμετο, πυρετό και διόγκωση των λεμφαδένων. Οι παρενέργειες ήταν ήπιες ή ενδιάμεσης σοβαρότητας και εξαλείφθηκαν λίγες ημέρες μετά τον εμβολιασμό.

Σε ότι αφορά σπανιότερες σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως η μυοκαρδίτιδα και η περικαρδίτιδα, ο αριθμός του κλινικού δείγματος των παιδιών και των εφήβων δεν ήταν ικανός για να καθοριστεί ο σχετικός κίνδυνος.

Ο ΕΜΑ συμπεραίνει ωστόσο ότι τα οφέλη του Spikevax στα παιδιά και τους εφήβους 12-17 ετών είναι περισσότερα από τους κινδύνους και ειδικά όταν συνυπάρχουν υποκείμενα νοσήματα που αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής Covid-19.

Ομοίως, μελέτες για το Comirnaty των Pfizer/BioNTech σε 2.260 παιδιά 12-15 ετών έδειξαν ότι παράγει συγκρίσιμη ανοσοαπόκριση με αυτή στα άτομα 16-25 ετών. Εκ των 1.005 παιδιών που εμβολιάστηκαν κανένα δεν νόσησε, συγκριτικά με 16 εκ των 978 που έκαναν εικονικό εμβολιασμό. Οι συχνότερες παρενέργειες του εμβολίου στα παιδιά ήταν: πόνος στο σημείο της έγχυσης, κόπωση, κεφαλαλγία, μυικοί πόνοι και αρθραλγίες, ρίγη και πυρετός.

Αναφορικά με τα περιστατικά μυοκαρδίτιδας και περικαρδίτιδας που σχετίστηκαν με το Comirnaty σε νεαρά άτομα, κυρίως κάτω των 30 ετών, προς το παρόν ο ΕΜΑ τα έχει εντάξει στις πολύ σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες του εν λόγω εμβολίου.

«Από τις μελέτες προέκυψε ότι τα εμβόλια είναι ανοσογόνα, δηλαδή ικανά να παράγουν αντισώματα ανάλογα με αυτά που παράγονται από τις μεγαλύτερες ηλικίες. Όταν λοιπόν εκτεθεί ένα παιδί στη λοίμωξη προστατεύεται, δεν νοσεί», εξήγησε χθες Δευτέρα η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, ομότιμη καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας, κυρία Μαρία Θεοδωρίδου, χαρακτηρίζοντας τα εμβόλια ασφαλή και τις ανεπιθύμητες ενέργειες «συνήθεις» για παιδιά που εμβολιάζονται για παιδικές ασθένειες.

Το σκεπτικό της Επιτροπής για εμβολιασμό των παιδιών

Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών έδωσε το πράσινο φως για τον εμβολιασμό όλων των παιδιών ηλικίας 12-14 ετών με στόχο:

• την προστασία της υγείας των ίδιων των παιδιών με έμφαση στην ανάγκη εμβολιασμού των παιδιών με χρόνια υποκείμενα προβλήματα,
• την διατήρηση της δια ζώσης εκπαιδευτικής διαδικασίας αλλά και των κοινωνικών δραστηριοτήτων των παιδιών,
• την προστασία των ευάλωτων ατόμων στο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον.

Υπενθυμίζεται ότι, ο εμβολιασμός είναι εθελοντικός και είναι απαραίτητη η συγκατάθεση, μετά από σχετική ενημέρωση, των γονέων. Η σύσταση για εμβολιασμό των παιδιών θα επικαιροποιείται ανάλογα με τα επιστημονικά δεδομένα για την εξέλιξη της επιδημίας. Δεν αποκλείεται εάν οικοδομηθεί εγκαίρως ένα στέρεο τείχος ανοσίας -μέσω φυσικής νόσησης και εμβολιασμού τουλάχιστον του 75% των ενηλίκων- να αρθεί η σύσταση για εμβολιασμό των υγιών παιδιών και εφήβων έναντι της Covid-19.

Τα παιδιά «πηγή» νέων επιδημικών εξάρσεων

Η μετάλλαξη «Δέλτα» που χαρακτηρίζεται από υψηλή μεταδοτικότητα (έως και 100% πιο μεταδοτική από το αρχικό στέλεχος του κορωνοϊού που εντοπίστηκε στην Ουχάν) έχει καταστεί πλέον κυρίαρχη στην Ελλάδα καθώς 75-80% των νέων κρουσμάτων φέρουν τη συγκεκριμένη παραλλαγή. Στις τουριστικές περιοχές το ποσοστό αγγίζει το 90%.

Το στέλεχος «Δέλτα» αφορά, σύμφωνα με τους ειδικούς, κυρίως τους ανεμβολίαστους πολίτες αυξάνοντας τον κίνδυνο να εισαχθούν στο νοσοκομείο και να χρειαστούν νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας, οι ανεμβολίαστοι άνω των 50 ετών έχουν 11-12 φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσηλευθούν ή να πεθάνουν αν έχουν μολυνθεί από την παραλλαγή «Δέλτα» του κορωνοϊού, σε σύγκριση με τους πλήρως εμβολιασμένους.

Δυστυχώς, τα ποσοστά εμβολιασμού στην ηλικιακή ομάδα των 50 ετών και άνω στην Ελλάδα παραμένουν χαμηλά δεδομένου ότι η δυνατότητα προγραμματισμού ραντεβού έχει δοθεί στους πολίτες αυτούς εδώ και πάνω από τρεις μήνες. Ενδεικτικά, μόλις το 71% των 55-59 ετών έχει λάβει μια δόση εμβολίου και το αντίστοιχο ποσοστό στους 50-54 ετών είναι 67,6%.

Παρακολουθώντας την εξέλιξη του τέταρτου επιδημικού κύματος, οι ειδικοί εκτός από την αναμενόμενη αύξηση των ημερήσιων κρουσμάτων -λόγω τουρισμού, αυξημένης κινητικότητας και χαλάρωσης των μέτρων- δηλώνουν θορυβημένοι από την αύξηση των κρουσμάτων μεταξύ των παιδιών.

«Οι συνεχείς μολύνσεις των παιδιών θα οδηγήσουν σε νέες μεταλλάξεις και σε μείωση της αποτελεσματικότητας των εμβολίων. Έχουμε πει ότι κάθε ανεμβολίαστος είναι ένα ‘εργαστήριο παραγωγής’ νέων μεταλλάξεων», προειδοποίησε η κυρία Μαρία Θεοδωρίδου παραπέμποντας στην επίσημη καταγραφή του ΕΟΔΥ που δείχνει ότι «στη χώρα μας τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρείται μία ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων στην παιδική και εφηβική ηλικία».

«Τα παιδιά ως πηγές διασποράς του ιού είναι και η αιτία των επιδημικών εξάρσεων στα σχολεία, μια πραγματικότητα την οποία οι γονείς έχουν ζήσει την προηγούμενη χρονιά, και αυτό το γεγονός εμποδίζει την δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία αλλά και τις άλλες απαραίτητες δραστηριότητες της παιδικής ηλικίας», υπενθύμισε η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών.
Και κατέληξε τονίζοντας ότι μπορεί στα παιδιά η λοίμωξη Covid-19 είναι ήπια ή και ασυμπτωματική, -στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες μεγάλος αριθμός παιδιών έχει νοσηλευτεί- αλλά ως ασυμπτωματικοί φορείς του κορωνοϊού, γίνονται πηγή διασποράς του στο οικογενειακό και κοινωνικό περίγυρό τους, θέτοντας σε κίνδυνο ανεμβολίαστους, ενήλικες που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες όπως οι ηλικιωμένοι συγγενείς, αλλά και εμβολιασμένα άτομα με μειωμένη ανοσοαπόκριση στο εμβόλιο.