Η Μαριάννα Τόλη μιλά στο protothema.gr για τον «Μολυβένιο Στρατιώτη» και την κρίση αξιών στην εποχή μας

Τα εγκλωβισμένα συναισθήματα των παιδιών, η εμμονή στην τελειότητα, η σκληρότητα και η βία είναι θέματα που αναδιπλώνονται και βρίσκουν την λύση τους μέσα από το γνωστό παραμύθι του μεγάλου συγγραφέα, διασκευασμένο με ένα πρωτότυπο τρόπο.

Η Μαριάννα Τόλη μιλάει στο protothema.gr για την παράσταση και τους συντελεστές της.

Επιλέξατε να σκηνοθετήσετε και να δραματοποιήσετε τον Μολυβένιο Στρατιώτη, το γνωστό παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν που πραγματεύεται τη δύναμη της αγάπης, της ανιδιοτέλειας. Υπάρχει κρίση των αξιών αυτών σήμερα;

Μακάρι να μπορούσα να σας απαντήσω πως δεν υπάρχει κρίση αξιών.  Πιστεύετε πως αν η εποχή μας δεν υπέφερε από την έλλειψή τους θα βρισκόμαστε εδώ που είμαστε σήμερα; Κατ’ αρχήν δεν νομίζω πως ξέρουμε να αγαπάμε με την έννοια της στοργής που έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι.  Ξέρουμε τον έρωτα, σ΄αυτόν είμαστε άσσοι. Αλλά μόλις πάψει να μας δίνει τις ικανοποιήσεις που είχαμε συνηθίσει στις αρχές του, κι αν δεν μπορούμε να τον μετουσιώσουμε σε αγάπη μέσω μιας οικογένειας και μιας προσφοράς  προς τον συνάνθρωπο, ξεφορτωνόμαστε την εκάστοτε σχέση σαν ένα βρώμικο πουκάμισο που πάει στα άπλυτα και δεν το ξαναφοράμε. Αυτό δεν είναι αγάπη, δεν είναι στοργή δεν είναι ανιδιοτέλεια.  Είναι εγωισμός.  Αυτός μοιάζει να είναι ο βασιλιάς της εποχής μας και της αποχής μας από τις αξίες. Γιατί ζούμε μια εποχή εγωκεντρισμού και ειδωλολατρίας και τα είδωλα είμαστε εμείς οι ίδιοι.  Αναρτούμε τον εαυτό μας με τις φωτογραφίες μας χωρίς αιδώ προς κοινή θέα. Σε τι προωθεί αυτό τις αξίες; Τι προσφέρει; Πως μας θεραπεύει από την έλλειψη ανθρωπιάς; Δεν λέω πως δεν υπάρχουν κινήσεις φιλανθρωπίας και προσπάθειες για να εκπαιδευτεί αυτός ο λαός. Αλλά η κορυφή της πυραμίδας είναι σαθρή και η θεραπεία θα αργήσει.   


Το έργο έχει τη μορφή μιούζικαλ, εμπλουτισμένο με 3Danimation. Τι θα δουν οι παιδικοί μας φίλοι;


Το κυριότερο είναι τι θα αισθανθούν.  Ακόμα και τα τρίχρονα παιδιά αφοσιώνονται στα χρώματα στις εικόνες, στη μουσική και στην ποιότητα.  Είναι απίστευτο να βλέπεις  τους μικρούς και τους μεγάλους θεατές να χορεύουν στα καθίσματα τους, να συγκινούνται οι ευαίσθητοι, να χαμογελούν και να γελούν με την καρδιά τους.  Είναι συγκινητικό να βλέπω και να αναγνωρίζω την δίψα που έχουν οι θεατές για κάτι ποιοτικό, κάτι που θα τους προσφέρει μια ανάσα αισιοδοξίας στην δύσκολη ζωή τους, μια υπέρβαση ενός εκπληκτικού θιάσου που ξεσηκώνει ένα κοινό που έχει ανάγκη να ξεσηκωθεί γιατί έτσι βιώνει την αλήθεια της τέχνης.  Και η τέχνη θεραπεύει.

Δημιουργεί την επανάσταση. Όσο για τo 3Danimation, χρησιμοποιήθηκε σε καίρια σημεία της παράστασης με μέτρο εκεί που η δράση δεν θα μπορούσε να προχωρήσει αλλιώς η με λιγότερα τεχνικά μέσα. Έτσι με αυτή τη λογική και με πολύ κόπο, γιατί είμαστε στην Ελλάδα και όχι στα στούντιο του Ντίσνεϋ, προσθέσαμε την απαραίτητη μαγεία στο Μολυβένιο Στρατιώτη.

Δίνεται ωστόσο ένα διαφορετικό τέλος στο παραμύθι. Πώς πήρατε αυτή την απόφαση;


Το αυθεντικό παραμύθι έχει ένα υπέροχο αλλά τραγικό τέλος εντελώς  αταίριαστο για την παιδική ψυχή. Τα παιδιά δεν είναι έτοιμα να δουν τον Μολυβένιο και την Μπαλαρίνα που λάτρεψαν και τους έκαναν ίνδαλμά τους, να πεθαίνουν στο τέλος και να θυσιάζονται.  Αυτό είναι κάτι που μόνο οι μεγάλοι μπορούν να το κατανοήσουν.  Κανένα παιδί μικρής ηλικίας δεν καταλαβαίνει εύκολα το νόημα της θυσίας.  Πώς να φύγουν από το θέατρο με δύο θανάτους στην καρδιά τους που προκλήθηκαν από το κακό που νίκησε το καλό;  Γιαυτό προχώρησα σε μια αλλαγή  που αναπαύει και που δίνει ελπίδα με το φως του καλού ναφωτίζεικαι να σκορπίζει το σκοτάδι του κακού.  Τα παιδιά στο τέλος της δικής μας παράστασης συμπαθούν και τον κακό που δικαιολογεί με ένα φιλοσοφικό και πνευματικό τρόπο την θέση του. Έτσι υπάρχει κάθαρση. 


Ο Ίαν Στρατής υποδύεται τον «Μολυβένιο Στρατιώτη». Τον επιλέξατε λόγω του ταλέντου που έχει στο τραγούδι;


Στο μιούζικαλ το πρώτο πράγμα είναι η φωνή και ο Ίαν έχει μια θεϊκή φωνή. Στην συνέχεια έφερε στο ρόλο ένα ανάλαφρο χαρακτήρα και μας προσέφερε δώρα με την ερμηνεία του.  Ίσως δώρα που εγώ να μην μπορούσα να τα προσφέρω γιατί η καινούργια γενιά είναι πολλή προχωρημένη και όταν ξεφεύγει από τα τυπικά μιας άρτιας σκηνοθεσίας μπορεί να απογειώσει μια παράσταση η και να την καταποντίσει αν τους δοθεί η ελευθερία.   Ο Ίαν ταυτίστηκε με μια καλοκουρδισμένη ομάδα που πάντα εύχομαι και ελπίζω να με ακολουθεί στα έργα που κάνω γιατί είναι οι καλύτεροι, ταυτίστηκε μαζί τους και έφερε στην σκηνή το δικό του ιδιαίτερο χαρακτήρα.  Όλοι τον αγάπησαν. Έχει κάτι το ιδιαίτερο.


Ωστόσο, στην παράσταση παίζουν αρκετοί ηθοποιοί. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για αυτούς;


Στην παράσταση παίζουν 12 ηθοποιοί οι οποίοι τραγουδούν και χορεύουν επαγγελματικά και κάνουν ένα σωρό άλλα πράγματα, που σχεδόν είναι υπερφυσικά.  Η Άντεια Ολυμπίου ας πούμε και ο Σταύρος Βόλκος χορεύουν και τραγουδούν συγχρόνως κάνοντας πατίνια.

Η Άννα Φιλιππάκη χορεύει πουέντ και τραγουδάει με κορώνες που άλλος καλλιτέχνης θα έπρεπε να στέκεται ακίνητος για μην του ξεφεύγει η νότα.  Επίσης συγχρόνως πέφτει και ξανασηκώνεται.  Δοκιμάστε το είναι αδύνατον.  Για τον Νικόλα τον Καραγκιαούρη τι να πω.  Είμαστε τυχεροί που έχουμε μια τέτοια εμφάνιση και μια τέτοια οπερατική φωνή που ξέρει να είναι ρόκ και αστείος και κακός και μελό και να καθηλώνει μικρούς και μεγάλους με αυτή την βαρύτονη φωνή του. 

Ο Γιάννης ο Μανιατόπουλος έμαθε κιθάρα μόνο με το πείσμα και τη δύναμη της ψυχής του για να παίξει τον ξεκαρδιστικό ροκά ενώ συγχρόνως χορεύει μπαλέτο και ότι άλλο είδος χορού απαιτείται.  Ο Βαγγέλης Κρανιώτης, η Αρετή Πασχάλη, Ο Στέλιος Κέλερης, η Μαρία Κοσμάτου, Ο Γιάννης Πλιάκης και η Κέλλυ Γιακουμάκη χαρίζουν μια έκρηξη ενέργειας και απίστευτης ερμηνείας του ρόλου τους, χορεύουν και τραγουδούν ισάξια με τους καλλιτέχνες του Μπρόντγουεϊ.  Αυτοί είναι η ψυχή του Μολυβένιου Στρατιώτη και μιας παράστασης που μοιάζει να έχει γίνει κάτι σας τρυφερή μανία στους θεατές γιατί έρχονται και ξανάρχονται και δεν μπορούν να το χορτάσουν. 
 

Πώς μπορεί κατά την γνώμη σας να επηρεάσει την ψυχοσύνθεση ενός παιδιού η επαφή με το θέατρο;


Το έχω αναφέρει ξανά γιατί το βρίσκω υπέροχο.  Κάποτε ένα παιδάκι περιμένοντας να αρχίσει η παράσταση και να ανοίξει η αυλαία είπε:  «Τώρα που θα ανοίξει η αυλαία θα είμαι εκεί και θα  περιμένω  να έρθει να με βρει η αγάπη η έστω και λίγη από αυτή».

Τι να προσθέσω εγώ σε αυτό. Η τέχνη μέσα από το θέατρο έχει τη δύναμη να αλλάζει ζωές και να μετουσιώνει τα γήινα σε ουράνια, τα αόρατα σε ορατά. Είναι η αγάπη όλων των συντελεστών που το καταφέρνει αυτό.

Αρχέγονες εμπειρίες πάθους του συγγραφέα, του σκηνοθέτη, των συντελεστών και των ηθοποιών. Εμείς που υπηρετούμε το θέατρο είμαστε πέρα για πέρα τυχεροί.