«Εκλογές» στα κατεχόμενα: Στο νήμα Τατάρ-Ακιντζί, σε αναμμένα κάρβουνα ο Ερντογάν
Παρά την άσκηση τρομοκρατίας και τα τρικ στήριξης, ο Ερντογάν δεν μπόρεσε να αναδείξει τον Τατάρ σε αδιαφιλονίκητο φαβορί για τον β' γύρο - Όλα τα σενάρια για τις 18 Οκτωβριου
Μανώλης Καλατζής
Πικρή γεύση αφήνει στον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Εντρογάν, το αποτέλεσμα της χθεσινή ψηφοφορίας στα κατεχόμεναστις λεγόμενες «προεδρικές εκλογές». Παρά την άσκηση τρομοκρατίας και τα τρικ στήριξης του «πρωθυπουργού» και προέδρου του δεξιού «Κόμματος Εθνικής Ενότητας» (ΚΕΕ) Ερσίν Τατάρ, δεν μπόρεσε να τον αναδείξει ως αδιαφιλονίκητο φαβορί για την δεύτερο γύρο στις 18 Οκτωβρίου.
Η διαφορά του 2,5% που χωρίζει τον Τατάρ από τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, δεν προδιαγράφει το τελικό αποτέλεσμα, αν και όπως υποστηρίζουν Τουρκοκύπριοι αναλυτές, οι πιθανότητες επανεκλογής του Ακιντζί είναι μεγαλύτερες από το ενδεχόμενο επικράτησης του Ερσίν Τατάρ.
Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα ο Ερσίν Τατάρ που υποστηρίχθηκε ακό το ΚΕΕ εξασφάλισε 32,45% και ο Μουσταφά Ακιντζί που υποστηρίχθηκε από το «Κόμμα Κοινωνικής Δικαιοσύνης» (ΚΚΔ) ακολουθεί με ποσοστό 29,76%. Τρίτος κατατάχθηκε με ποσοστό 21,6% ο επικεφαλής του «Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος» (ΡΤΚ) Τουφάν Ερχιουρμάν, και τέταρτος ο ηγέτης του «Κόμματος του Λαού» (ΚΛ), υπό παραίτηση «υπουργός εξωτερικών» Κουντρέτ Όζερσαϊ με 5,75%. Ο δολοφόνος του Τάσου Ισαάκ Ερχάν Αρικλί, με το κόμμα των εποίκων πήρε 5,4% και ο γιος του Ραούφ Ντενκτάς, Σερντάρ Ντενκτάς, ηγέτης του «Δημοκρατικού Κόμματος» (Δ.Κ), περιορίστηκε στο 4,2%.
Σκηνικό του 2015
Το 2015 ο Μουσταφά Ακιντζί κατάφερε στον δεύτερο γύρο των εκλογών να αναδειχθεί στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων με ποσοστό 60,5%, παρά το ότι στον πρώτο γύρο είχε καταταχθεί δεύτερος, με διαφορά περίπου 1,5% από τον τότε ηγέτη του ΚΕΕ Ντερβίς Έρογλου. Στο πρώτο γύρο ο Έρογλου είχε εξασφαλίσει 28,15% και ο Ακιντζί 26,94%. Δεν αποκλείεται και την επόμενη Κυριακή, ο Ακιντζί να καταφέρει να εξασφαλίσει πέραν του 50% και να παραμείνει στη θέση του, συγκατοικώντας με μια «κυβέρνηση» συνασπισμού των δεξιών κομμάτων που υποστηρίζεται από την Άγκυρα.
Θεωρείται σχεδόν σίγουρο, πως οι ψηφοφόροι του ΡΤΚ στη μεγάλη τους πλειοψηφία θα στηρίξουν τον Ακιντζί και θα τον φέρουν πολύ κοντά στο 50%. Καθοριστικό ρόλο θα παίξει και η αποχή η οποία άγγιξε το 45%. Όπως εκτιμούν πολιτικοί αναλυτές, η αποχή επηρέασε δυσμενώς κυρίως τον Μουσταφά Ακιντζί, και δεν είναι σίγουρο αν στο δεύτερο γύρο αυτοί που θα αποφασίσουν να απέχουν θα είναι οι ίδιοι άνθρωποι, ή οπαδοί των ψηφοφόρων που δεν θα συμμετέχουν στην διαδικασία και θα πρέπει να επιλέξουν μεταξύ των δύο διεκδικητών Τατάρ – Ακιντζί.
Κλείσιμο
Ο Ερσίν Τατάρ, ελπίζει στην στήριξη τω ψηφοφόρων του Κουντρέτ Οζερσάϊ, κάτι που δεν μπορεί να θεωρείται σίγουρο, αφού ο Οζερσάϊ μόλις την περασμένη Πέμπτη αποχώρησε από την «κυβέρνηση» του Τατάρ, εκφράζοντας έτσι την δυσαρέσκεια του για τον τρόπο με τον οποίο αποφασίστηκε το άνοιγμα του παραλιακού μετώπου της Αμμοχώστου. Ο Οζερσάϊ, θεωρούσε πως ήταν μια δική του πρωτοβουλία την οποία του πήραν μέσα από τα χέρια ο Ερντογάν με τον Τατάρ για προεκλογικούς λόγους. Αμφίβολη είναι και η στήριξη του Σερντάρ Ντενκτάς προς τον Τατάρ, καθώς ο εθνικιστής γιος του Ραούφ Ντενκτάς έχει πάρει αποστάσεις θεωρώντας ότι η Τουρκία και ο Ερντογάν παρεμβαίνουν προκλητικά στα εσωτερικά θέμα της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Ο δολοφόνος του Τάσου Ισαάκ, Ερχάν Αρικλί που εκπροσωπεί τους Τούρκους εποίκους αναμένεται να καλέσει του ψηφοφόρους του να ψηφίσουν Τατάρ, και αυτό που απομένει είναι να καταγραφεί αν θα τον ακολουθήσουν ή θα επιλέξουν την αποχή.
Δεν είναι θέμα προσώπων
Η ανάδειξη του Ερσίν Τατάρ στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων ή η διατήρηση του Μουσταφά Ακιντζί, δεν αφορά μόνο δύο πολιτικές φιλοσοφίες (Δεξιά – Κεντροαριστερά), αλλά και το μέλλον της ίδιας της Τουρκοκυπριακής κοινότητας. Ο Τατάρ λειτουργεί ως τοποτηρητής της Τουρκίας και του Ερντογάν και ουδέποτε έφερε αντίρρηση στις προσταγές του Σουλτάνου. Πάντα τις εκτελούσε με ευλαβική προσήλωση, άσχετα αν αυτές δημιουργούσαν αντιδράσεις μεταξύ των Τουρκοκυπρίων. Αντιθέτως ο Μουστάφα Ακιντζί βρέθηκε πολλές φορές απέναντι στον Ερντογάν διαφωνώντας δημοσίως για τις επιλογές του, όταν αυτές επηρέαζαν τους Τουρκοκύπριους. Βεβαίως τα περιθώρια αντίστασης του Ακιντζί δεν είναι απεριόριστα αφού το ψευδοκράτος ελέγχεται πλήρως οικονομικά και στρατιωτικά από τη Τουρκία. Αυτός ο έλεγχος μοιραία δημιουργεί και πολιτικές εξαρτήσεις που θα ήταν αδύνατον να τερματιστούν, χωρίς λύση του Κυπριακού. Στο πυρήνα των διαφορών των δύο διεκδικητών της ηγεσίας της τουρκοκυπριακής κοινότητας είναι το Κυπριακό και η μορφή της λύσης που επιδιώκεται.
Ο Ερσίν Τατάρ έχει υιοθετήσει την ρητορική της Άγκυρας η οποία υποστηρίζει ότι η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία (ΔΔΟ), δεν είναι πλέον εφικτή και θα πρέπει να αναζητηθεί είτε λύση δύο κρατών είτε λύση Συνομοσπονδίας.
Αντιθέτως ο Μουσταφά Ακιντζί επιμένει πως η μόνη οδός επίλυσης του Κυπριακού είναι η ΔΔΟ, με πολιτική ισότητα.
Είναι προφανές ότι σε περίπτωση επανεκλογής Ακιντζί ο Ερντογάν θα βρεθεί σε δύσκολη θέση καθώς η τουρκική πλευρά θα εμφανίζεται με δύο διαφορετικές στρατηγικές. Μία της Άγκυρας και μία του ψευδοκράτους.
Η επανεκλογή Ακιντζί διασφαλίζει την συνέχιση του διαλόγου για επίλυση του Κυπριακού από το σημείο που αυτός διακόπηκε το καλοκαίρι του 2017 στο Κραν Μοντανά ενώ η ανάδειξη του Ερσίν Τατάρ, εκτιμάται πως θα οδηγήσει σε τέλμα τις προσπάθειες λύσης και ενδεχομένως θα συμβάλλει στην περαιτέρω ένταση στην Κύπρο.
Το Βαρώσι ήταν πρόβα
Αν και ουδείς διαφωνεί με την εκτίμηση ότι, το άνοιγμα του παραλιακού μετώπου της Αμμοχώστου (Βαρώσι), ήταν ένα προεκλογικό δώρο του Ερντογάν στον Τατάρ για να συσπειρωθούν οι εθνικιστές, δεν μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα να αποτελεί και το πρώτο βήμα για εποικισμό της Αμμοχώστου. Ο Τατάρ έχει διαμηνύσει ότι σε περίπτωση που κερδίσει στον δεύτερο γύρο θα προχωρήσει σε άνοιγμα της πόλης η οποία παραμένει έρημη για 46 χρόνια. Κάτι τέτοιο θα αποτελέσει βόμβα στα θεμέλια των προσπαθειών του ΟΗΕ, καθώς ο ΓΓ Αντόνιο Γκουτέρες έχει εξαγγείλει την σύγκλιση νέου κύκλου συνομιλιών και άτυπη πενταμερή διάσκεψη, μετά την ψηφοφορία στα κατεχόμενα. Στο τραπέζι, παραμένει το πλαίσιο που έχει καθορίσει ο κ. Γκουτέρες, για τη λύση του κυπριακού και περιλαμβάνει κατάργηση των εγγυήσεων και αποχώρηση του τουρκικού στρατού, με αντάλλαγμα την πολιτική ισότητα των Τουρκοκυπρίων, η οποία ενοχλεί την Ελληνοκυπριακή πλευρά.
Τυχόν εποικισμός της Αμμοχώστουθα βάλει ταφόπετρα στο κυπριακό όπως το γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, αφού όσες φορές συζητήθηκε η εδαφική πτυχή, η Αμμόχωστος βρισκόταν πάντα στον χάρτη ως η πόλη που θα επιστρεφόταν στους νόμιμους Ελληνοκύπριους κατοίκους της. Η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα μπορούσε να συζητήσει οποιαδήποτε λύση χωρίς την Αμμόχωστο, καθώς κάτι τέτοιο θα ξεπερνούσε τις κόκκινες γραμμές. Ακόμα και αν η πολιτική ηγεσία δεχόταν να παραμείνει η Αμμόχωστος υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, δεν υπήρχε περίπτωση κάτι τέτοιο να περνούσε από δημοψήφισμα.
Άλλοθι για τις προκλήσεις
Το ψευδοκράτος, έχει καταστεί το μόνιμο άλλοθι του Ερντογάν για εξυπηρέτηση των βλέψεων του στην ανατολική Μεσόγειο. Ως εκ τούτου επιθυμεί να ηγείται της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας ένας άνθρωπος της απολύτου εμπιστοσύνης του. Αν δεν συμβεί κάτι τέτοιο θα είναι δύσκολο να συνεχίσει να διακηρύττει ότι τα τουρκικά πλοία κάνουν έρευνες στη κυπριακή ΑΟΖ για λογαριασμό των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι ουσιαστικά δεν έχουν λόγο στις εξελίξεις. Οι Τουρκοκύπριοι οι οποίοι βρίσκονται σε δεινή θέση λόγω της οικονομικής κρίσης στη Τουρκία, θεωρούν στη πλειοψηφία τους ότι θα ήταν προς το συμφέρον τους η απεξάρτηση από την Άγκυρα και η ένταξη τους στο ευρώ, μέσω της λύσης του Κυπριακού. Επίσης με δεδομένη την ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου από την Κυπριακή Δημοκρατία, γνωρίζουν ότι έχουν να ωφεληθούν σημαντικά, ξεφεύγοντας παράλληλα από την απομόνωση που τους έχει επιβληθεί λόγω της τουρκικής κατοχής. Όλα αυτά θα προσμετρηθούν στην απόφαση που θα πάρουν την ερχόμενη Κυριακή, χωρίς να υποτιμάται ο ρόλος που θα παίξει η Τουρκία, ασκώντας πίεση και εκφοβισμό στους ψηφοφόρους.
